အိမ္ေထာင္ေရးမည္ေသာ ဖိနပ္တစ္စံု

ဖိနပ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ဝတၳဳပစၥည္းေတြနဲ႔လုပ္ၾကတယ္။ အလြယ္ဆံုးနဲ႔ အရွင္းဆံုးဖိနပ္က ငွက္ေပ်ာရြက္နဲ႔ လုပ္တာျဖစ္ႏိုင္သလို တန္ဖိုးအႀကီးဆံုးနဲ႔ အရွားပါးဆံုးက စင္ဒရဲလားရဲ႕ လက္လက္ထေနတဲ့ ဖိနပ္လည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဘယ္လိုဖိနပ္မ်ဳိးျဖစ္ျဖစ္ အဓိက,က ေျခေထာက္နဲ႔ေတာ္ဖို႔၊ ကိုက္ညီဖို႔ျဖစ္ၿပီး ဘယ္လို အိမ္ေထာင္ေရးမ်ဳိးျဖစ္ျဖစ္ အဓိက,က စည္းခ်က္ညီဖို႔နဲ႔ သဟဇာတျဖစ္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ထက္ျမက္တဲ့ေယာက္်ားနဲ႔ ထက္ျမက္တဲ့ မိန္းမတို႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးက နာမည္ႀကီးတံဆိပ္ ဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ လွပၿပီးအဖိုးတန္သလို ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ လူကိုၾကည္ႏူးေစတယ္။ ဒါေပမယ့္ တန္ဖိုးႀကီးမားၿပီး လွပတာေၾကာင့္ ရြံ႕အေပမခံဘူး။ ရြံ႕နည္းနည္းေပတာနဲ႔ ၾကည့္ရရုပ္ဆိုးတာေၾကာင့္ အၿမဲတမ္းဂရုတစိုက္ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေပးရတယ္။ တန္ဖိုးထားရတယ္။

ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖာ္အိမ္ေထာင္ေရးက အဝတ္စနဲ႔ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ ရိုးရွင္းၿပီး တန္ဖိုးမႀကီးေပမယ့္ စီးလို႔ေကာင္းတယ္။ ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ေပါ့ပါးၿပီးသြက္လက္ေစတယ္။ တျခားလူ ယူသြားမွာလည္း စိုးရိမ္စရာမလိုဘူး။ ဒါေပမယ့္ စီးတဲ့အခ်ိန္ သိပ္ေလ်ာေလ်ာရွဴရွဴ ျဖစ္မေနတတ္ဘူး။

ဆင္းရဲဒုကၡကို အတူတကြေျဖရွင္းတဲ့ အိမ္ေထာင္ေရးက အားကစားဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ ပံုစံဆန္းၿပီး စီးရတာလည္း သက္ေတာင့္သက္သာရွိတယ္။ အေကာင္းဆံုးအခ်က္က ေလဒဏ္၊ မိုးဒဏ္၊ ရြ႔ံႏြံ႔ဒဏ္ကိုခံရလည္း ဖိနပ္ေအာက္ခံ ပ်က္စီးသြားတာမ်ဳိး မရွိဘူး။ စီးလိုက္တိုင္း ေျခေထာက္နဲ႔တသားတည္း အံဝင္ခြင္က်ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လိုဆူးခင္းလမ္း၊ ခေရာင္းေတာလမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျခေထာက္ကို မပြန္းပဲ့ေစဘဲ တာရွည္ခိုင္ၿမဲေစပါတယ္။

ရိုမန္တစ္ဆန္တဲ့ အိမ္ေထာင္ေရးက အကဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ ေပါ့ပါး၊ တက္ၾကြၿပီး ေၾကာ့ရွင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္ေခ်ာတဲ့ အကခြင္ၾကမ္းျပင္ကခြါတာနဲ႔ ဒီလိုဖိနပ္မ်ဳိးက စီးလိုအသံုးမဝင္ေတာ့သလို စီးရတာလည္း ခက္သြားပါတယ္။

စီးပြါးဆန္အိမ္ေထာင္ေရးက အေျပးဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ လွမ္းတဲ့ေျခလွမ္းေနာက္ ထပ္ၾကပ္မခြါလိုက္ၿပီး ေစာင့္ေရွာက္တယ္။ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ဆြတ္ခူးတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြါးေရးေျပးလမ္းက ခဲြထြက္သြားတာနဲ႔ စီးလို႔မေကာင္းေတာ့ပါဘူး။

အသက္ႀကီးတဲ့ေယာက္်ားနဲ႔ အသက္ငယ္တဲ့မိန္းမတို႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးက ခံုျမင့္ဖိနပ္ျဖစ္တယ္။ ခရီးေဝးအတြက္ စီးလို႔မသင့္ေလ်ာ္ေပမယ့္ ၾကည့္ရတာထူးျခားတယ္။

အသက္ႀကီးတဲ့မိန္းမနဲ႔ အသက္ငယ္တဲ့ေယာက္်ားတို႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္ေရးက ညအိပ္ဖိနပ္နဲ႔တယ္။ ၾကည့္ရတာ ရယ္ခ်င္စရာေကာင္းေနေပမယ့္ စီးရတာအဆင္ေျပတယ္။ ခြၽတ္ရတာလည္း လြယ္ကူတယ္။ ဒီလိုဖိနပ္မ်ဳိးကို အိမ္မွာပဲစီးရအဆင္ေျပတယ္။ အျပင္စီးထြက္ရင္ လူေျပာစရာျဖစ္တယ္။

ပြင့္လင္းတဲ့အိမ္ေထာင္ေရးက လႊာခ်င္းဖိနပ္(sandal)နဲ႔တူတယ္။ ရာသီမေရြး စီးလို႔ရတယ္။ ခံစားခ်က္ေတြ ပူေႏြးေစတဲ့ေႏြရာသီမွာ ေျခေထာက္ကုိ ေအးျမေစတဲ့လႊာခ်င္းဖိနပ္ကို စီးထားႏိုင္ၿပီး ခံစားခ်က္ေတြ ေအးခဲ့တဲ့ေဆာင္းရာသီမွာ ဖိနပ္ကိုခြၽတ္ထားလို႔ရပါတယ္။

ေဖာက္ျပန္တဲ့အိမ္ေထာင္ေရးက အိမ္ေနစီးဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ စီးလို႔ေကာင္းတယ္၊ လြယ္ကူအဆင္ေျပတယ္ ဆိုေပမယ့္ အျပင္စီးထြက္လို႔မရဘူး၊ လမ္းမႀကီးေပၚေလွ်ာက္လို႔မရဘူး။ ခရီးေဝးေဝးသြားလို႔ မျဖစ္ဘူး။

ေငြမက္တဲ့အိမ္ေထာင္ေရးက ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ ထိပ္ခြၽန္ဒီဇိုင္းဆန္းတဲ့ ဖိနပ္မ်ဳိးနဲ႔တူတယ္။ ၾကည့္ရတာ လွပေပမယ့္ စီးလို႔မေကာင္းဘူး။ စီးလိုက္တာနဲ႔ စီးရအဆင္မေျပဘဲ ေျခေထာက္နာတတ္တယ္။

အတင္းအက်ပ္လုပ္တဲ့ အိမ္ေထာင္ေရးက သံဖိနပ္နဲ႔တူတယ္။ ႀကီးေလးၿပီး ေရွ႕ကိုေလွ်ာက္လွမ္းဖို႔ ခက္ခဲေစတယ္။ ခြၽတ္ပစ္လည္း ေျခေၾကာ၊ ေျခရိုးေတြကို နာက်င္ေစတယ္။ အသားေတြကို ပြန္းပဲ့ေစတယ္။

အားရေက်နပ္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ အိမ္ေထာင္ေရးကိုေရြးခ်ယ္တာက စီးလိုေကာင္းတဲ့ ဖိနပ္တစ္စံုကို ေရြးယူတာနဲ႔တူတယ္။ အဓိက,က ေျခေထာက္ရဲ႕အတိုင္းအတာနဲ႔ ဖိနပ္အတိုင္းအတာ ကိုက္ညီဖို႔ျဖစ္တယ္။ ဘယ္လိုေျခေထာက္မ်ဳိးက ဘယ္လိုဖိနပ္မ်ဳိး စီးရင္သင့္ေတာ္မလဲဆိုတာ သိဖို႔လိုလိမ့္မယ္။

သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ဖိနပ္က ေျခေထာက္ကို မပြန္းပဲ့ေစဘူး။ ဒါေပမယ့္ သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ဖိနပ္တိုင္းလွပရမယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖိနပ္စီးရတာ အဆင္ေျပမေျပ စီးတဲ့ေျခေထာက္ကပဲသိပါတယ္။ ခရီးေဝးသြားရင္ ဖိနပ္စီးမွားမွာကို လူတိုင္းေၾကာက္ၾကတယ္။ အိမ္ေထာင္ျပဳရင္ လူတိုင္းအႏွိမ္က်င့္ခံရမွာကို ေၾကာက္ၾကတယ္။ ဖိနပ္က ေျခေထာက္ကိုအရမ္းပြန္းၿပီး နာက်င္ေစခဲ့ရင္ ဖိနပ္ေအာက္ေျခ မပါးခင္၊ ေျခေထာက္လည္း မထိခိုက္ခင္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့အသစ္တစ္ရံကို ေျပာင္းလဲသင့္ပါတယ္။

ကိုယ္နဲ႔မသင့္ေလ်ာ္တဲ့ အဖိုးတန္ဖိနပ္ကို စီးထားတာဟာ ကိုယ့္ကိုနာက်င္ေအာင္ လုပ္တာနဲ႔တူတယ္။ သူတစ္ပါးက ကိုယ့္ရဲ႕တန္ဖိုးႀကီးလွပတဲ့ဖိနပ္ကို ေတြ႔ျမင္ႏိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ စီးထားတဲ့ကိုယ့္ေျခေထာက္ နာက်င္တာကို ကိုယ္ပဲသိပါတယ္။ ေျခေထာက္က ဖိနပ္ထက္အေရးပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕က တန္ဖိုးႀကီးလွပတဲ့ ဖိနပ္ေၾကာင့္ ဒီအခ်က္ကို ေမ့ခဲ့ၾကတယ္။

ေရခဲစကိတ္စီးရင္ စကိတ္စီးဖိနပ္ကို စီးရတယ္။ ႏွင္းေတာၾကားမွာ ႏွင္းဖိနပ္ရွည္ကို စီးရတယ္။ ခရီးေဝးသြားရင္ ခရီးသြားဖိနပ္ကို စီးရတယ္။ ေလာကႀကီးမွာ ကိုယ္နဲ႔သင့္ေတာ္တဲ့ ဖိနပ္ေတြအမ်ားႀကီး ကိုယ္စိတ္ႀကိဳက္ေရြးယူႏိုင္ပါတယ္။ ေျခေထာက္က တစ္စံုပဲရွိတာမို႔ ကိုယ့္ေျခေထာက္နာေစတဲ့ဖိနပ္မ်ဳိး အေရြးမမွားေစခ်င္ပါဘူး။

အသက္အရြယ္ အကန္႔အသတ္တစ္ခုထိ ေျခေထာက္ေတြ ရွည္လ်ားႀကီးထြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖိနပ္ေတြက မေျပာင္းလဲပါဘူး။ ေျခေထာက္နဲ႔ဖိနပ္ ဘယ္အရာက အင္အားႀကီးသလဲ? ေျခေထာက္ႀကီးတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဖိနပ္ရိေအာင္၊ ပြန္းေအာင္ ေျခေထာက္ကပဲ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အသက္အရြယ္တစ္ခုမွာ ေျခေထာက္ဆက္မႀကီးထြားေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က ရင့္က်က္တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ဖိနပ္တစ္မ်ဳိးကို ေရြးဖို႔အခ်ိန္က်ပါၿပီ။ ေျခေထာက္တစ္ဖက္က ေယာက္်ားဆိုရင္၊ ေနာက္တစ္ဖက္က မိန္းကေလးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဖိနပ္က အဲဒီေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္ကို တစ္စံုျဖစ္ေအာင္ အတူတကြ ေပါင္းစည္းလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘဝခရီးဆံုးခန္းတိုင္ထိ ေလွ်ာက္လွမ္းၾကရပါတယ္။

ကိုယ္နဲ႔သင့္ေလ်ာ္တဲ့ဖိနပ္ကမွ ပိုေဝးတဲ့ခရီးကို ေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ပရိတ္နာသူ၏ အဂၤါရပ္မ်ား

ပရိတ္ရြတ္ဖတ္သူက လိုအပ္ခ်က္မ်ား ၿပည္စံုဖို႕ လိုသလို ပရိတ္နာယူဘက္ကလည္း ရွိထားသင့္ေသာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိပါေသးသည္။ ၎တို႕မွာ-
 ၁။ ပဥၥာနႏ ၱရိယကံငါးပါးဟူေသာ ကမၼအႏ ၱရာယမ္ရွိၿခင္း။
 ၂။ နိယတမိစ ၦာ ဒိ႒ိကံ ဟူေသာ ကိေလသႏ ၱရာယ္မရွိၿခင္း။
 ၃။ ပရိတ္ပါဠိေတာ္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို မတုန္မလွ ုပ္ သက္၀င္ယံုၾကည္ေသာ သဒၶါတရားႏွင့္ ၿပည့္စံုၿခင္း။
 ၄။ ပရိတ္ပါဠိိေတာ္ကို ရုိေသေလးစားစြာ နာယူၿခင္းတို႕ၿဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ အဂၤါရပ္မ်ားအရ ပရိတ္နာစူ အက်ဳိးတရားရရွိေစဖို႕ လိုအပ္ခ်က္မ်ားတြင္
ပဥၥနႏ ၱရိကကံၾကီးထိုက္သူ မၿဖစ္ဖို႕လိုပါသည္။ ပဥၥနႏ ၱရိကကံဆိုသည္မွာ မာတုဃာတကကံ- အမိသက္ၿခင္း။ ပိတုဃာတကကံ- အဖသက္ၿခင္း။
အရဟႏ ၱဃာတကကံ-ရဟႏၱာသက္ၿခင္း။ ေလာဟိတုပၸါတကကံ- ဘုရားရွင္ကို ေသြးစိမ္းထြက္ေအာင္ၿပဳၿခင္း။ သံဃေဘဒကကံ သံဃာကို သင္းခြဲၿခင္းတို႕ၿဖစ္ပါသည္။
 ထိုကံၾကီးငါးပါး တစ္ပါးပါးက်ဴးလြန္ထားသူအဖို႕ ပရိတ္ေတာ္က ကာကြယ္မေပးနုိင္ပါဘူး။
ကံၾကီးငါးပါး ကင္းလြတ္သူကိုသာ ကာကြယ္ေပးနိုင္ပါသည္။ ပရိိတ္ေတာ္အာနိသင္ စူးရွသက္၀င္၏။ အႏ ၱရာယ္ကိုတားဆီးေပးနိုင္၏။
             နိယတမိစ ၦာဒိ႒ိ ဆိုသည္မွာ မိစ ၦာဒိ႒ိအယူကိုစြဲစြဲၿမဲၿမဲယူၿခင္းၿဖစ္သည္၊ အက်ဳိးမရွိ၊ အေၾကာင္းမရွိ၊ ဘာမွလုပ္စရာမရွိဟူေသာ မိစ ၦာဒိ႒ိအယူၾကီးမ်ား အလြန္အကဲ စြဲၿမဲေနသူမ်ားအေပၚ ပရိတ္တရားေတာ္အာနိသင္ မသက္ေရာက္ပါ၊   နိယတ
မိစ ၦာဒိ႒ိဟူေသာ ကိေလသာအႏ ၱရာယ္ရွိသူမ်ား ပရတ္ေတာ္ကကာကြယ္မေပးနိုင္ပါ။
            ပရိတ္ေတာ္၏ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ၿခင္းဆိုသည္မွာ ပရိတ္ေတာ္မ်ားသည္ ၿမတ္ဗုဒၶကိုယ္ေတာ္တိုင္ ႏွ ုတ္ေတာ္ၿမြတ္ ေဟာၾကားေတာ္မခဲ့ဲံၿခင္းၿဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿမတ္ဗုဒၶလက္ထက္ေတာ္ကပင္ ထိုပရိတ္ေတာ္မ်ားက အႏ ၱရာယ္မွကာကြယ္ေပးခဲ့ေသာ သာဓကမ်ားရွိေၾကာင္းစသည္ၿဖင့္ ပရိတ္ေတာ္၏ဂုဏ္ကို ယံုၾကည္ရမည္။ ထိုသို႕ ယံုၾကည္ေသာ သဒၶါတရားရွိမွလည္း ပရိတ္ေတာ္၏အက်ဳိးကို ခံစားရယူနိုင္မွာၿဖစ္ပါသည္။
              ရုိေသေလးစားစြာနာယူဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း အထူးေၿပာစရာမလိုပါ။ ပရိတ္ေတာ္ရြတ္ဖက္ေနခိုက္ ၿငိမ္သက္စြာထိုင္၍ မေနဘဲ စကားေၿပာၿခင္း၊ ဟိုမွ၊ သည္မွ သြားလာလုပ္ကိုင္ၿခင္း စသည္ၿဖင့္ ပရိတ္ေတာ္အေပၚ မေလးစားၿခင္းပင္ၿဖစ္၏။
ရုိေသေလးစားစြာ နာယူမွလည္း ပရိတ္အက်ဳိးရရွိပါမည္။
               ရည္ရြယ္ခ်က္ေအာင္ၿမင္ၿခင္း ၊ သမၸတၱိနွစ္မ်ဳိးမွာ ပရိတ္နာသူမွာလည္း လိုအပ္ပါသည္။ ရုိရုိေသေသ လက္ခုပ္ခ်ီမိုးလ်တ္ ပရိတ္ေတာ္မွတစ္ပါး အၿခားအာရုံသို႕ စိတ္မသြားေစဘဲ တည္ၾကည္ၿငိမ္သက္စြာ နာယူၿခင္း ပယာဂသမၸတၱိ၊ ပရိတ္ေတာ္၏ဂုဏ္ေတာ္ တန္ခိုး အာနုေဘာ္တို႕ကိုယံုၾကည္ၿခင္း၊ ဖိတ္ၾကားသူကိုငဲ့၍ နာရၿခင္း မဟုတ္ဘဲ လိုလိုလားလားနာယူၿခင္း အဇၥ်သယ သမၸတၱိနွစ္ပါးႏွင့္ၿပည့္စံုရမည္။ ထိုသမၸတၱိ နွစ္ပါးပ်က္ၿပား၍ ၀ိပတၱိၿဖစ္ပြားေနပါက ပရိတ္နာသူမွာ လိုအပ္ေသာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရရွိလာမည္မဟုတ္ပါ။ ပရိတ္နာရက်ဳိးၿပည့္၀ေစရန္ လုပ္ရပ္ေကာင္း စိတ္ေနစိတ္ထားေကာင္းမ်ား ေမြးၿမဴထားပါ။
               ေဆး၀ါးသည္ ေရာဂါဘယကို ကင္းေပ်ာက္ေစနိုင္ေသာသတၱိရွိပါ၏။ သို႕ရာတြင္ ဆရားခုိင္းေသာ ေဆးညြန္းအတိုင္း စားသင့္ေသာအခ်ိန္စား၊ ရပ္သင့္ေသာအခ်ိန္ရပ္၊ ေရွာင္ရမည့္အစားအစာကို ေရွာင္၍ ေဆာင္ရမည့္ အစာကိုေဆာင္မွသာ ေဆး၀ါးအစြမ္းထက္ၿမက္ပါသည္။ နည္းတူပင္ ပင္ကိုယ္ကအစြမ္းထက္ၿမက္ေသာ ပရိတ္ေတာ္မ်ား၏ အက်ဳိးအာနိသင္ တန္ခိုးစြမ္းအင္ကို အၿပည့္အ၀ ရရွိေစရန္အတြတ္ ရြတ္ဖက္သူ နာၾကာူသူ မ်ားမွ လိုအပ္သလို လိုက္နာေဆာင္ရြက္္ရမည္လည္း ၿဖစ္ပါသည္။ သို႕မွသာ ပုဂၢဳိလ္၌က်ေရာက္ေနေသာ အနာေရာဂါ၊ အိမ္၊ ရပ္ကြက္စသည္၌ က်ေရာက္ေနေသာ ေဘးဘရာမ်ား ကင္းစင္ပေၿပာက္ကာ ေကာင္းက်ဳိးသုခမ်ား ရရွိၾကပါလိမ့္္မည္။ ဤသည္ပင္လွ်င္ ပရိတ္ရြတ္ဖတ္နာၾကားပံု နည္းလမ္းေကာင္းမ်ား ၿဖစ္ပါ၏။

ပရိတ္ရြတ္သူ၏အဂၤါရပ္မ်ား

ပရိတ္ေတာ္မ်ား ရြတ္ဖတ္ရာ၌ရြတ္ဖတ္မည့္ ပုဂၢိဳလ္ဘက္က ၿပည္စံုရမည္အဂၤါရပ္မ်ားမွာ--
၁။ ပရိတ္ပါဠိေတာ္ ပုဒ္အကၡရာမ်ားကို က်နမွန္ကန္စြာ ရြတ္ဆိုနိုင္ၿခင္း။
၂။ ပရိတ္ပါဠိေတာ္၏ အနတ္အဓိပၸါယ္ကို က်နမွန္ကန္စြာ နားလည္သေဘာေပါာက္ၿခင္း။
၃။ လာဘ္ပူေဇာ္သကၠာရကို မငဲ႔ကြက္ၿခင္း။
၄။ သံသာရာမွ လြတ္ေၿမာက္ေရးဦးတည္ကား ေမတၱာ၊ ကရုဏာေရွ႔ထားလ်တ္ စင္ႀကယ္ေသာစိတ္ၿဖစ္ ရိတ္ဖတ္ၿခင္းတို႕ၿဖစ္ပါသည္။
ေဆာင္။ ။ သဒၶါလည္းစင္၊ အနတ္ထင္၊ သက္၀င္ေမတၱာထား။
             ရြတ္ဖက္သူမွာ၊ အင္သံုးၿဖာ၊ မွတ္ပါက်မ္းစကား။
              လာဘ္မငဲ႕ကြက္၊ ထည့္ကာစြက္၊ မွတ္ခ်တ္အင္ေလးပါး။
                                                         (မင္းကြန္းတိပိဋကဆရာေတာ္)
အထက္ပါလကၤာအတိုင္း ပရိတ္ရြတ္ေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ပရိတ္ပါဠိေတာ္လာ ပုဒ္အကၡရာမ်ားကို ကြဲကြဲၿပားၿပား မွန္မွန္ကန္ကန္ ရြတ္ဖက္နိုင္ရမည္။ တႏွင့္ သ၊ ကႏွင့္ ခ စသည္ၿဖင့္ မကြဲမၿပားမရြတ္ရ။ အတိအက် ရေအာင္က်က္မွတ္ၿပီး ရြတ္ဆိုနိုင္ပါသည္။ ထိုသို႕ ရြတ္ဆိုနိုင္ရုံၿဖင့္ မၿပီးေသး။ ပါဠိေတာ္က ေၿပာေသာအဓိပၸါယ္ကိုလည္း သိရွိနားလည္ဖို႔လိုသည္၊ အဓိပၸါယ္သိမွသာ အဓိပၸါယ္အေပၚ စိတ္ေရာက္လ်တ္ ေလးနတ္တည္ၾကည္ ယံုၾကည္မူအၿပည့္ရြတ္နိုင္မည္။
               ထိုအဂၤါနွစ္ရပ္တြင္ ေမတၱာ ကရုဏာ စိတ္ထားၿဖင့္ ရြတ္ဖက္ၿခင္းကို ထည့္လွ်င္ ပရိတ္ရြတ္သူ အဂၤါသံုးပါးၿဖစ္သည္။ လာဘ္လာဘကို မငဲ႕ကြက္ၿခင္းကိုထည့္လွ်င္ အဂၤါေလးပါၿဖစ္၏။ ထိုအဂၤါႏွစ္ခ်က္မွာ ပရိတ္ရြတ္သူ၏ စိတ္ေနစိတ္ထားၿဖစ္သည္။ ေမတၱာ ေစတနာ အၿပည့္ပါမွ ရြတ္ဖက္ေသာပရိတ္ အာန္သင္ထက္ၿမတ္၏။ နည္းတူပင္ လာဘ္လာဘငဲ႕ကြက္ ရြတ္ဖက္ၿခင္း မဟုတ္မွလည္း ပရိတ္အာနိသင္ထက္ၿမတ္၏။ ေမတၱာ သနားၾကင္နာ  ကရုဏာမ်ား ပရိတ္တရားနာၾကားသူ(လူနာ) အိမ္ရွင္တို႕အေပၚ ၿဖစ္ပြားေနလွ်င္ လာဘ္လာဘကိုငဲ႕ကြက္စိတ္မရွိနိုင္သၿဖင့္ အဂၤါသံုးပါးဟုလည္း ဆိုနိုင္ပါသည္။
သို႕ေသာ္ ပိုမိုၿပည့္စံု တိက်ေစရန္အတြတ္ လာဘ္လာဘမငဲ႔ကြက္ၿခင္းကိုပါ အဂၤါတစ္ရပ္ သက္မွတ္ထားညခင္းလည္း ၿဖစ္ပါသည္။
              မွန္ပါသည္။ လုပ္ငန္းတစ္ခု ရည္ရြယ္ခ်တ္အတိုင္း ထေၿမာက္ေအာင္ၿမင္နိုင္ရန္အတြတ္ လုပ္ပံုကိုင္ပံု လုပ္ရပ္ကလည္း မွန္ကန္ဖို႔လိုသည္။ လုပ္ေဆာင္သူ၏ စိတ္ေနသေဘာထားကလည္း မွန္ကန္ရမည္။  လုပ္ပံုကိုင္ပံုကို ပေယာဂ၊စိတ္ေနသေဘာထားကို အဇၥ်ာသယဟု ပါဠိလိုေခၚပါသည္။
              ပရိတ္ရြတ္ေသာပုဂၢိဳလ္မွာ သမၸတၱိေခၚ ၿပည့္စံုၿခင္းႏွစ္မ်ဳိး ရွိရမည္။ ပေယာဂသမၸတၱိႏွင့္ အဇၥ်ာသယသမၸတၱိ။ ပေယာဂသမၸတၱိေခၚ ပရိတ္ပါဠိေတာ္၏ အနတ္အဓိပၸါယ္ အမွန္သိမူ၊ ပုဒ္အကၡရာမွန္ကိုရြတ္ဆိုနိုင္မူ လုပ္ရပ္ေကာင္းႏွင့္ ၿပည့္စံုပါ။ အဇၥ်ာသယသမၸတၱိေခၚလာဘ္လာဘကို မငဲ႕ကြက္၊ နိဗၺာန္ကို ဦးတည္၊ ေမတၱာ ကရုဏာအၿပည့္(ေမတၱာ ကရုဏာၿပ႒ာန္းေသာ မဟာကုသိုလ္စိတ္) ထားရွိ ရြတ္ဆိုၿခင္းဟူေသာ စိတ္ေနစိတ္ထားေကာင္းႏွင့္လည္း ၿပည့္စံုပါ၊
              သမၸတၱိကို ေၿပာင္းၿပန္ၿပန္လွ်င္ ၀ိပတၱိၿဖစ္သည္။ အနတ္အဓိပၸါယ္လည္းမသိ၊ အကၡရာမွန္လည္း မရါတ္နိုင္ ဟူေသာ ပေယာဂ၀ိပတၱိ၊ လာဘ္လာဘငဲ႔ကြက္ကာ ပရိတ္နာသူအေပၚ ေမတၱာ ကရုဏာမပါေသာ အဇၥ်ာသယ၀ိပတၱိ၊ ဤႏွစ္မ်ဳိးရွိေနလွ်င္  ပရိတ္ရြတ္ၿခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ မထေၿမာက္မေအာင္ၿမင္ အက်ဳိးမရွိနိုင္ပါ။ ၀ိပတၱိဆိုသည္မွာ ပ်တ္စီးၿခင္း၊ မၿပည့္စံုၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။
            ထို႔ေၾကာင့္ ေဘးအႏ ၱရာယ္ကင္းရွင္း၍ စီးပြားဥစၥာ က်န္းမာ သုခ ရရွိေစေရး ဟူေသာ ပရိတ္ေတာ္ ရြတ္ဖတ္နာၾကားရၿခင္း၏ ရြည္မွန္းခ်က္ အၿပည့္အ၀ရရွိေစေရးအတြတ္ ပရိတ္ရြတ္ဖက္သူဘက္မွ ရွိရမည္ အဂၤါရပ္မ်ား၊ သမၸတၱိမ်ားကို ၿပည့္စံုေအာင္ ၿဖည့္ဆည္းထားဖို႔လိုပါသည္။

ကထိန္ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

အနာမႏၱစာရ စသည္ငါးပါးေသာသိကၡာပုဒ္တို ့ကိုသံဃာအတြင္း၌ျပဳျခင္းငွါစြမ္းနိုင္၍ ျမဲျမံ ခိုင္ခ့ံ တည္တံ့ေသာအနက္။ မွီျငမ္းမရွိ၊ မိမိခ်ည္းသာ၊ လိုရာအေလ်ာက္၊ ေပါက္ေရာက္စည္ကား၊ ၾကီးပြားေလျပီ၊ သစ္ပင္ၾကီးတမွၽ၊ ခိုင္ခံ ့လွေသာအနက္။ ဘုရားကအစ၊ အရိယာအေပါင္း၊ အရွင္ေကာင္းတို ့သည္၊ ေကာင္း၏ ေကာင္း၏ဟု ခ်ီးမြမ္းအပ္ေသာေၾကာင့္ ကထိန္မည္ပါသည္။
သာ၀တၳိျပည္၊ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္၌ ျမတ္စြာဘုရားသီတင္းသုံးေတာ္မူေသာကာလ၀ယ္ ပညတ္ေတာ္မူပါသည္။ ပါေ၀ယ်ကရ႒၀ါသီ ဘဒၵ၀ဂ္သခင္ညီေနာင္သံုးက်ိပ္တို ့ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။ ဘဒၵ၀ဂ္သခင္ အရွင္တစုတို ့သည္ သဗၺညုဘုရားရွင္ကိုခူးျမင္ျခင္းငွါ ပါ၀ါျမိဳ ့မွသာ၀တၱိ သို ့အလာတြင္ ၀ါလနီးေသာေၾကာင့္ သာ၀တၳိျပည္ၾကီးသို ့မေရာက္နိုင္ၾက၍ သာေကတျမိဳ ့တြင္ ၀ါဆိုျပီး ၀ါကၽြတ္ေသာ္ေဇတ၀န္ေက်ာင္းအသြား မိုးမိ၍ ရံႊ ့ႏွစ္ညြန္ေစးညစ္ေၾကးစြဲကပ္ေသာသကၤန္းျဖင့္ ပင္ပန္းေသာသေဘာရွိေသာ ထိုရဟန္းတုိ ့ကိုျမင္လွ်င္ အလြန္ပင္သနားေတာ္မူလွ၍ ေနာင္လာ သံဃာေတာ္ တို ့အားလည္း အက်ိဳးစီးပြါးမ်ားေစျခင္းငွါ ကထိန္ကို ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။
သီိတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန ့မွစ၍ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန ့အထိ တစ္လအတြင္း ခင္းအပ္ေသာကာလျဖစ္ပါသည္။ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မွသာ ကထိန္ခင္းျခင္းငွါ ထိုက္ပါသည္။ သံဃာသည္ ကထိန္၏မူလမည္ပါသည္။
ကိုးထည္ေသာသကၤန္းတို ့တြင္ ဒုကုဋ္.ကိုယ္၀တ္.သင္းပိုင္အားျဖင့္ သံုးထည္ေသာသကၤန္းသာ ကထိန္၏၀တၳဳမည္ပါသည္။ (၀တၳဳ = အေၾကာင္း၊ တည္ရာမွီရာ၊ ဥစၥာပစၥည္း) ေခါမမည္ေသာ ေလွ်ာ္ တမည္ ၀ါခ်ည္တမ်ိဳးပိုးခ်ည္တရပ္ သကၠလတ္ တတန္ ပိုက္ဆံေလွ်ာ္တခ်က္ ငါးပါးစုံေရာယွက္၍ ရက္ အပ္ေသာ ပုဆိုးဟူ၍ ဇာတိေဗဒအားျဖင့္ ေျခာက္ထည္အျပားရွိပါသည္။ ေလွ်ာ္ဖြပ္စီရင္ ျဖတ္ယွဥ္ ခ်ဳပ္ ဆိုး ဗိႏၵဳထိုးျဖင္းဟုဆိုအပ္ေသာပုဗၺကရဏ ခုနွစ္ပါးသည္ အစ၊ ပစၥဳဒိၶဳရ္ျပဳျခင္း အဓိ႒ာန္တင္ျခင္းသည္ အလယ္၊ ၀စီေဘဒမုခလွစ္ဖြင့္ နွဳတ္ဆိုျမြက္၍ခင္းျခင္းသည္ ကထိန္၏အဆံုးျဖစ္ပါသည္။
ဤသိမ္ဥပစာရအတြင္း၌ တည္ေသာရဟန္း၊ အနုေမာဒနာျပဳေသာရဟန္း၊ သူတပါးကိုၾကားသိ ေစေသာရဟန္း၊ ဤရဟန္းသံုးေယာက္တို ့သည္ ကထိန္ခင္းျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အက်ိဳးဂုဏ္အင္ အာနိသင္ တို ့ကိုရထိုက္ပါသည္။ ငါးပါးအေရအတြက္ရွိေသာရဟန္း၊ ထို ့ထက္သခ်ၤာအရာအေထာင္ ျဖစ္ေသာရဟန္းတို ့သည္ ကထိန္ခင္းျခင္းငွါထိုက္ပါသည္။ ပုရိမ၀ါသို ့မျပတ္၊ ကပ္ေသာ၀ါရွိသျဖင့္၊ ပဌမပ၀ါရဏာေန ့၌၊ ခ်မ္းေျမ ့သာယာ၊ ပ၀ါရဏာျပဳၾကေသာ ရဟန္းတို ့သည ္ကထိန္ ခင္းထိုက္္ ပါသည္။ (၀ါမက်ိဳးေသာရဟန္းကိုဆိုလိုသည္) သဒၶါၾကည္ျဖဳလွဴအပ္ေသာ သကၤန္းပင္ျဖစ္ေစ၊ ျဗဟၼာအမ်ား ညြတ္တြားေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္အပ္ေသာ သက္န္းပင္ျဖစ္ေစ၊ သီတင္းသုံးေဖာ္ငါးေယာက္ တို ့တြင္ တစ္ေယာက္ေယာက္ေသာသူ လွဴအပ္ေသာသကၤန္းပင္ျဖစ္ေစ၊ အမွတ္မရွိေသာသူ လွဴအပ္ေသာသကၤန္းပင္ျဖင့္ပင္ ျဖစ္ေစခင္းအပ္ပါသည္။

ကထိန္ဆိုသည္မွာ

ကထိန္ခင္းလွဴသျဖင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးတရားငါးပါးကို ပ်က္စီးမသြားေစရန္
ခိုင္ခန္႔ေစတတ္ေသာေၾကာင့့္ ကထိန္ ဟုေခၚသည္။
ဘုရားစေသာ သူေတာ္ေကာင္းအေပါင္းတို႔က ေလးစားၾကည္ျဖဴ
ခ်ီးမြမ္းေတာ္မူၾကေသာေၾကာင့္လည္း ကထိန္ ဟုေခၚသည္။
အလွဴမွာ ကထိန္၊ ဆြမ္းမွာပိဏ္၊ ရတနာမွာ စိန္၊ ေက်ာင္းမွာ သိမ္ဟူ၍
ေရွးဆရာျမတ္တုိ႔၏ တန္ဖိုးရိွလွေသာ စကားစဥ္ကုိ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိင္း
ၾကားဖူးေနၾကျဖစ္သည္။
ထူးျမတ္ပါေပ့ ကထိန္အက်ိဳး
ကထိန္ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ပကိဏၰကက်မ္းမွာ­
အဆင္တန္ဆာအျပည့္အစံုႏွင့္ဆင္ယာဥ္ရာခ်ီ၍လွဴသည့္အလွဴ၊ ျမင္းယာဥ္ရာခ်ီ၍
လွဴသည့္အလွဴ၊ အႆတိုရ္အာဇာနည္ျမင္းယာဥ္ ရာခ်ီ၍ေပးလွဴသည့္အလွဴ၊ (
ယခုေခတ္အရ အဆင့္အတန္းအျမင့္ဆံုး ကားယာဥ္စသည့္
ယာဥ္မ်ိဳးစံုရာခ်ီ၍လွဴသည့္အလွဴ) ၊ ဝတ္စားတန္ဆာရတနာအျပည့္အစံု
ဆင္ျမန္းထားသည့္မိန္းမပ်ိဳရာခ်ီ၍ လွဴသည့္ အလွဴမ်ားသည္
ကထိန္ခင္းလွဴ၍ရရွိေသာ ကုသိုလ္အက်ိဳးကို ၂၅၆ စိတ္ စိပ္၍
တစ္စိတ္ကေလးကုသိုလ္ကိုမွ် မမွီႏိုင္ဟု ေရးသားထားသည္။
ရတနာခုႏွစ္ပါးတို႔ႏွင့္ အျပည့္အစံုစီျခယ္ထားေသာရတနာပလႅင္ေတာ္ေပါင္း
၈ေသာင္း ၄ ေထာင္ႏွင့္အတူ စုလစ္မြန္းခြ်န္အထြဋ္
တပ္လွ်က္အဆင့္အတန္းအျမင့္ဆံုး ေက်ာင္းေတာ္မ်ားေဆာက္လုပ္ကာ ဤ
ပထဗ်ာေျမျပင္မွေန၍
အျမင့္ဆံုးဘံုျဖစ္သည့္အကနိ႒ျဗဟၼာႏိုင္ငံေတာ္အထိ
ျပည့္ေနေအာင္ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္မွ် အေရအတြက္ရွိေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား
ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းသည့္အလွဴ၊ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ားထဲတြင္ သကၤန္းသပိတ္
ပရိကၡရာ ၈ပါး အျပည့္အစံုထည့္လွဴသည့္အလွဴ၊ ရတနာ ၇ပါးကိုစုပုံၿပီး
ထိုအျမင့္ဆံုး ႏိုင္ငံေတာ္အထိျမင့္မားေလာက္ေအာင္ လွဴသည့္အလွဴမ်ား သည္
ကထိန္တစ္ႀကိမ္ခင္းလွဴသည့္အလွဴကို၂၅၆စိတ္ စိပ္၍ရရွိသည့္
ကုသိုလ္တစိတ္ကေလးမွ်ကို မမွီႏိုင္ေသးေၾကာင္းေဖာ္ျပသည္။
အလွဴမွာ ကထိန္ …
အလွဴမွာ ကထိန္အလွဴဟာ အျမတ္ဆံုးဟူ၍ သတ္မွတ္မိန္႔ ၾကားေတာ္မူၾကသည္မွာ
အေၾကာင္းရိွသည္။
ဘာေၾကာင့္ကထိန္ျမတ္သလဲ၊ ဒီေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ စာေရးသူကုိယ္တုိင္
မွတ္ရလြယ္ေအာင္ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ စီကုံုးထားပါသည္။
သံဃိကမုိ႔ လွဴက်ိဳးျမတ္သည္၊
ငါးပါးက်ိဳးတင့္ တုိးဆင့္ျမတ္သည္၊
ကာလဒါန လွဴရျမတ္သည္၊
မုိးေပၚက် ဒါနထူးျမတ္သည္။
သံဃိကမို႔ လွဴက်ဳိးျမတ္သည္။


ကထိန္အလွဴဒါနသည္ သကၤန္းအလွဴျဖစ္သည္၊ ဒါယိကာ ဒါယိကာမ
မ်ားလွဴဒါန္းၾကသည့္ သကၤန္းအမ်ားစုထဲမွ
သကၤန္းတစ္ထည္ ျဖင့္သာ ကထိန္ခင္းလွဴရပါသည္။ သံဃာတစ္ပါးအတြက္ ဘုရားရွင္မွ
သကၤန္းသံုးထည္
အၿမဲေဆာင္ထားရန္ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါသည္။ ပခုံုးေပၚတင္ရန္ သုိ႔မဟုတ္ ျခံဳလႊမ္းဝတ္ဆင္ရန္
(၁) ဒုကုဋ္ေခၚ ႏွစ္ထပ္သကၤန္း (၂) ကိုယ္ေပၚမွာ ဝတ္ရံုဆင္ျမန္းရန္ ဧကသီေခၚ
သကၤန္း (၃) ေအာက္ပုိင္းကို္ယ္ဝတ္ခါးမွာ
ဆင္ျမန္းဝတ္ရသည့္ သင္းပုိင္ အားျဖင့္ သံုးထည္ျဖစ္သည္။
ထုိသံုးထည္တြင္ တစ္ထည္တည္းျဖင့္သာ ကထိန္ခင္းရပါသည္။ ကထိန္လွဴၾကမည့္
ဒါယိကာ ဒါယိကာမ မ်ားက ကထိန္အ
တြက္ရည္မွန္းေသာ သကၤန္းလွဴဖြယ္ကုိ လွဴဆဲခဏမွာ ပုဂၢိဳလ္သုိ႔
စိတ္မညြတ္ေစဘဲ မိမိကထိန္ခင္းမည့္ ေက်ာင္းတုိက္ရိွ သံဃာအားလံုးကုိ
စိတ္ညြတ္ေစကာ သံဃာပုိင္ျဖစ္သြားေအာင္ သံဃာကုိ ရည္မွန္း၍ ကထိန္ခင္းရန္
သကၤန္းကုိ လွဴတန္းရပါမည္။
သံဃာဟူသည္ ေက်ာင္းတုိက္တစ္ခုလံုးရိွ သံဃာတုိ႔ကုိ ဆုိလုိပါသည္။
ပုဂၢိဳလ္တဦးဦး အေနျဖင့္ မဟုတ္ေတာ၊့ ခင္မင္စရာ စြဲလန္းစရာ
မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ၊ (သုိ႔မဟုတ္ ဗုဒၶ ဘုရားရွင္၏
သားအားလံုးသို႔ေရာက္ေအာင္ စိတ္ညြတ္ေပးထားလုိက္ပါ)၊ ထုိကဲ့သို႔
စိတ္ညြတ္လွဴဒါန္းႏုိင္လွ်င္ သံဃိက ဒါနအလွဴျဖစ္ၿပီး၊ ထုိအလွဴသည္
ဥပါဒါန္ အစြဲကင္းသည့္ အလွဴျဖစ္၍ ထူးျခားသည့္ အလွဴဟု
လည္းဆုိႏုိင္ပါသည္။
ကထိန္အလွဴရွင္မ်ားမွာ ကထိန္အလွဴသကၤန္းကို သံဃိကဒါန ေပးလွဴရသည္၊ ၿပီးမွ
သံဃိက၊ သံဃာပုိင္ ရလုိက္ၿပီးျဖစ္ေသာ ထုိသကၤန္းကုိ
ေက်ာင္းတုိက္တစ္ခုလုံးရိွ သံဃာေတာ္မ်ားက ဝိနည္းေတာ္ႏွင့္အညီ အဆင္းရဲဆံုး၊
အႏြမ္းပါးဆံုး၊ အခ်ိဳ႕တဲ့ဆံုး သံဃာကုိ ေရြးခ်ယ္စိစစ္ ၍ ထုိသကၤန္းကုိ
သိမ္ထဲတြင္ ကမၼဝါစာႏွင့္ရြတ္ဆုိ အတည္ျပဳကာ သံဃာ့ဆႏၵႏွင့္အညီ
ေရြးခ်ယ္ထားေသာ ရဟန္းေတာ္အားကထိန္ သကၤန္းကုိေပးအပ္ ရမည္။
ထုိရဟန္းသည္လည္း ကထိန္အေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ နားလည္/ကြ်မ္းက်င္မႈ
ရိွရမည္။ ကထိန္ခံယူမည့္ ရဟန္းေတာ္မွာ ဝါက်ိဳးပ်က္ျခင္းမ်ဳိးလည္းမရိွေစရ။
ထုိကထိန္ သကၤန္းကုိ ရရိွပုိုင္ဆုိင္ေသာ ရဟန္းေတာ္က
“အရွင္ဘုရားတို႔ဤအေပၚရံု သကၤန္းျဖင့္ တပည့္ေတာ္မွ ကထိန္ခင္းပါ၏” ဟု
ႏႈတ္ႁမြတ္ရြတ္ဆုိကာ “ဝိနည္းတရားေတာ္ႏွင့္အညီ
သံဃာေတာ္မ်ားအား ကထိန္ခင္းၿပီးပါၿပီ အရွင္ဘုရား၊
ထုိကထိန္အလွဴအတြက္ ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ အႏုေမာဒနာ ျပဳေတာ္မူၾကပါ”(သာဓုေခၚေတာ္မူၾကပါ)
ဟူ၍ေလွ်ာက္ထားရမည္။ က်န္သံဃာေတာ္မ်ားမွ ထုိအလွဴကုိ ဝမ္းေျမာက္ပါ၏
ဟူ၍သာဓုေခၚသည္ႏွင့္တၿပိဳင္နက္၊ အႏုေမာဒနာ သာဓုေခၚေသာ ရဟန္းတုိင္း
ေနာက္ပုိင္းတြင္ေဖၚျပမည့္ ဝိနည္းကံမွ(၅)လ လံုးလုံး
ကင္းလြတ္ခြင့္ရရိွၾကသည္။
ကထိန္အလွဴမြန္ျမတ္ရျခင္းသည္ ထုိကဲ့သုိ႔ထူးျခား၍ သံဃာေတာ္မ်ားအားလာဘ္လာဘ
ျဖစ္ထြန္းကာ ခ်မ္းသာေစျခင္း
ေၾကာင့္ မြန္ျမတ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ငါးပါးက်ိဳးတင့္ တုိးဆင့္ျမတ္သည္၊
သာသနာေတာ္တြင္ မည္သည့္ဒါနမ်ိဳးမွ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ပညတ္ထားေသာ
သိကၡာပုဒ္ေတာ္ကုိ ေလ်ာ့ပါး၍မရေစႏုိင္ပါ၊ဤ
‘ကထိန္’ အလွဴတစ္ခုကသာလွ်င္ ေအာက္၌ေဖၚျပမည့္ ဝိနည္းသိကၡာပုဒ္(၅)
မ်ဳိးကုိ (၅)လအထိက်င့္သံုးစရာမလုိအပ္ပဲ
ကင္းလြတ္ခြင့္ရ ရိွေပသည္။
(၁) ရဟန္းတစ္ပါးသည္ ေန႔လည္ေန႔ခင္းၿမိဳ႕ထဲရြာထဲ ႂကြခ်င္လွ်င္
ေက်ာင္းတုိက္ရိွ ဆရာေတာ္(သို႔မဟုတ္)ထင္ရွားရိွေနသည့္ရဟန္း
ေတာ္တစ္ပါးပါးကုိ ေလွ်ာက္ထားၿပီးမွ ႂကြ၍ရသည္၊ မပန္ၾကားပဲႂကြပါက
အာပတ္အျပစ္သင့္ပါသည္။ ထုိအျပစ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရျခင္း။
(၂) ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ ႏွစ္ထပ္သကၤန္း(ဒုကုဋ္) ကုိသြားရာတုိင္း
ယူေဆာင္၍သြားရသည္၊ ယူေဆာင္မသြားပါက ထုိသကၤန္းႏွင့္ ႏွစ္ရက္
သံုးရက္ေလာက္ ကင္းကြာေနေသာ အာပတ္အျပစ္သင့္ပါသည္။ ထုိအျပစ္မွ
ကင္းလြတ္ခြင့္ရျခင္း။
(၃) ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကုိ ဒါယိကာ ဒါယိကာမ တစ္ဦးဦးက
ဆြမ္းစားမပင့္တတ္၍ တပည့္ေတာ္တုိ႔အိမ္ကုိ ထမင္းစားႂကြပါဟု ပင့္သည္ကုိ
ဘုဥ္းေပးမိလွ်င္ အာပတ္အျပစ္သင့္ပါသည္။ ထုိအျပစ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရျခင္း။
(၄) ရဟန္းတစ္ပါးတြင္ရရိွလာေသာ မိမိပစၥည္းကုိ (၁၀)ရက္ အတြင္း
သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရြတ္ဆုိစီစဥ္ထားျခင္းကို အဓိ႒ာန္
ဝိကပၸနာျပဳသည္ဟုေခၚသည္။ ထုိကဲ့သို႔ မစီစဥ္ထားပါက ၁၀ရက္ေက်ာ္သည္ႏွင့္
အာပတ္အျပစ္သင့္ပါသည္။ ထုိအျပစ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရျခင္း။
(၅) ဒါယိကာ ဒါယိကာမ တစ္ဦးဦးက ေက်ာင္းတုိက္သို႔ ပစၥည္းတစ္ခုခုကုိ သံဃိက
လာလွဴခဲ့လွ်င္ ဧည့္သည္ အာဂႏၲဳေရာက္ေနပါ ကဧည့္သည္အပါအဝင္ ေဝစုကုိေပးရမည္၊
မေပးလွ်င္ အာပတ္အျပစ္သင့္ပါသည္။ ထုိအျပစ္မွ ကင္းလြတ္ခြင့္ရျခင္း။
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ ေဖၚျပခဲ့သည့္ အက်ဳိးတရားငါးမ်ိဳးကုိ
ကထိန္အာနိသင္ရရိွေသာ အခ်ိန္မွတေပါင္းလျပည့္ေန႔အထိ
အျပစ္ မသင့္ပဲ ခံစားခြင့္ရရိွေသာေၾကာင့္ ကထိန္အလွဴသည္ မြန္ျမတ္လွေပသည္။
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာအက်ိဳးငါးပါးရရွိသကဲ့သို႔
ကထိန္အလွဴရွင္မ်ားမွာလည္းအက်ိဳးတရားငါးပါးကိုရရွိႏိုင္ေၾကာင္း
ဆရာ့ဆရာ မေထရ္ႀကီးမ်ားမွမိန္႔ၾကားေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။
ကထိန္လွဴရျမတ္ဖလ မွတ္ၾကပါေလ ငါးမ်ိဳးေပ
(က) မပန္မၾကား၊မခစား လာသြားႏိုင္ေပ၊ ရပ္ေထြေထြ။
(ခ) ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာ၊ ထားလိုရာ၊ ထားပါလွ်က္ေပ၊ ရန္ကင္းေခ်။
(ဂ) ဝတ္စားဖံုဖံု၊လြန္ျပည့္စံု၊ကံုလံုက်က္သေရ၊လက္လက္ေဝ။
(ဃ)မိစာၦအပင္း၊ရန္မ်ိဳးကင္း၊ရွင္းရွင္းလြတ္ေပ၊ရန္မ်ိဳးေတြ။
(င) စည္းစိမ္ၿဖိဳင္ၿဖိဳင္၊လြန္ႀကံ့ခိုင္၊စိုးပိုင္လွေပ၊တင့္ၿဖိဳးေဝ။
( ဤကဗ်ာကို အမရပူရမဟာဂႏၶာရံုဆရာေတာ္ႀကီးေရးသည္ဟုမွတ္သားမိပါသည္။)
ကထိန္အလွဴ ရွင္မ်ားသည္ျဖစ္ေလရာဘဝတိုင္း၌…
(က) ျဖစ္ေလရာပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ဇနီးသည္က ခင္ပြန္းသည္ကို၊ ခင္ပြန္းသည္က
ဇနီးသည္ကို၊ သားသမီးမ်ားက မိဘကို ေၾကာက္ရြံ ႔ စရာမလိုပဲ
မိမိတို႔သြားလိုရာသို႔ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္းကင္းစြာျဖင့္
လြတ္လြတ္လပ္လပ္သြားလာခြင့္ရႏိုင္ျခင္း။
(ခ) မိမိပိုင္ပစၥည္းကို ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးက မဖ်က္ဆီးႏိုင္ျခင္း၊
ေမ့က်န္ခဲ့ေသာပစၥည္းႏွင့္ ေပ်ာက္ဆံုးသြားသည့္ ပစၥည္းမ်ားကိုလည္း
အလြယ္တကူျပန္လည္ရရွိႏိုင္ျခင္း။
(ဂ) အဝတ္အစားႏွင့္ပတ္သက္၍ မေမြးခင္ကပင္ လက္ေဆာင္တပံုတပင္
ႀကိဳတင္ရရွိေနျခင္း၊ ေခတ္ေပၚအေကာင္းဆံုး
အဝတ္အထည္မ်ားကိုလည္း လိုသည္ထက္ပိုလြန္ေအာင္ရရွိျခင္း။
(ဃ) မလိုလားသူမ်ားမွ ျပဳစား၍မရႏိုင္ျခင္း၊ အစားအစာအဆိပ္အေတာက္မျဖစ္ႏိုင္ျခင္း။
(င) ျဖစ္ေလရာဘဝတြင္ ဓနေငြေၾကး၊အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းဥစၥာ ျပည့္စံု
ေပါမ်ားႂကြယ္္ဝရျခင္း စေသာေကာင္းျမတ္သည့္
ေကာင္းက်ိဳးမ်ားကိုရရွိပိုင္ဆိုင္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။


ကာလဒါန လွဴရျမတ္သည္၊
ကထိန္အလွဴသည္ ကာလဒါနအလွဴျဖစ္၍ မြန္ျမတ္သည္။ ဘုရားရွင္က ကထိန္အလွဴကုိ
သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္(၁)ရက္ မွတန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔အထိ
တစ္လခြင့္ျပဳသည္။ အခ်ိန္အခါႏွင့္ ကန္႔သတ္၍သာလွဴခြင့္ရိွေသာ
ရွားရွားပါးပါး လွဴရေသာ ဒါနမ်ဳိးျဖစ္၍ ထူးျမတ္သည္။
ထုိခြင့္ျပဳခ်က္တစ္လတြင္ ႀကိဳက္ရာရက္တစ္ရက္၊ ထုိတစ္ရက္တြင္လည္း
တစ္ႀကိမ္သာ လွဴရေသာဒါနထူးျဖစ္သည္။ လွဴသည့္အခါတြင္လည္း
ယေန႔လွဴေသာကထိန္သကၤန္းကို ကထိန္အလွဴခံ သံဃာေတာ္မ်ား အေနျဖင့္
ယေန႔ပင္လွ်င္ ဝိနည္းကံႏွင့္အညီ ေန႔ခ်င္းၿပီး ကထိန္ခင္းရသည္။
ေနာက္ေန႔အရုဏ္ကူးသြားလွ်င္ထိုသကၤန္းသည္ ကထိန္ခင္းႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ဘဲ
ပုပ္သိုးသြားေတာ့သည္။ထို႔ေၾကာင့္ ကထိန္သကၤန္းကို မသိုးသကၤန္းဟူ၍လည္း
တင္စားေခၚေဝၚၾကသည္။
မိုးေပၚက် ဒါနထူးျမတ္သည္။
ကထိန္အလွဴသည္ အလြန္သန္႔ရွင္းဖုိ႔လုိအပ္ပါသည္။ ေက်ာင္းတုိက္ရိွ
ရဟန္းတစ္ပါးပါးက ‘ဒကာမႀကီးတုိ႔ ဦးဇင္းတုိ႔ေက်ာင္း မွာဒီႏွစ္
ကထိန္မရိွဘူး’ ဟု ကထိန္ရခ်င္၍ ႀကိဳတင္ကာ
ေရလာေျမာင္းေပးသေဘာမ်ဳိးႏွင့္ ေျပာ၍ခင္းေပးေသာ ကထိန္အလွဴသည္
ကထိန္မေျမာက္ေတာ့၊ ကထိန္မဟုတ္ေတာ့ေပ။
ထုိကထိန္ကုိခံယူမည့္ေက်ာင္းမွ သံဃာေတာ္တစ္ပါးပါးက
ႏႈတ္ႁမြတ္ေျပာၾကားျခင္းမပါရိွပဲ မုိးေပၚက် မုိးေရေပါက္ မုိးေရစက္
ကဲ့သုိ႔ အၿငိအတြယ္ကင္းၿပီး သဒၶါ သန္႔သန္႔စင္စင္ျဖင့္လာလွဴေသာ
အလွဴမ်ဳိးျဖစ္ရမည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ စင္ၾကယ္ေသာ အလွဴျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္
ကထိန္အလွဴသည္ မြန္ျမတ္ေပသည္။

ကထိန္ျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းဖန္

ကထိန္ျဖစ္ေပၚလာရေသာသမိုင္းေၾကာင္းေနာက္ခံမွာဤသို႔ျဖစ္သည္….။
စုိစြတ္သည့္ မုိးရာသီသံုးလအတြင္း ခရီးသြားလာျခင္းရပ္ဆုိင္း၍
ေက်ာင္းတုိက္ထဲတြင္ ဝါဆုိဝါကပ္ကာ ပရိယတ္၊ ပဋိပတ္
သာသနာ့အလုပ္ ကုိအားထုတ္ေတာ္မူၾကသည့္ သာသနာ့ဝန္ထမ္း ရွင္ရဟန္းတုိ႔အား
ဝါကြ်တ္ၿပီးသည္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဝင္တုိ႔၏ ႏွလံုးသားဝယ္ႏုိးၾကားလာသည္ကား
“ကထိန္လွဴမည္” ဟူ၍ျဖစ္သည္။
ထုိကထိန္အလွဴ လွဴျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းက ေရွးခတ္တုန္းက
သကၤန္းအလြန္ရွားပါးခဲ့ၾကေသာ ေကာသလ ဘုရင္မင္းႏွင့္ အေဖတူ အေမကြဲ
ညီေနာင္ရဟန္းသံုးဆယ္ တုိ႔ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ရွင္ေတာ္ဘုရားက ထိုအလွဴကုိ
ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ဘုရားရွင္သည္ သာသနာျပဳခရီး တစ္ေထာက္ႂကြခ်ီေတာ္မူရင္း
ကပၸါသိကေတာအုပ္အတြင္း ထုိညီေနာင္ သံုးဆယ္ တုိ႔ကုိ
ေတြ႕ဆံုခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။
ထုိညီေနာင္ သံုးဆယ္တုိ႔သည္ ခ်စ္ဇနီးမယား ကုိယ္စီႏွင့္ ေတာအုပ္ထဲသုိ႔
ေပ်ာ္ပြဲစားထြက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ သံုးဆယ္ထဲတြင္ တစ္ဦးေသာ မင္းသားမွာ
ကုိယ္ပုိင္ဇနီးမယားမရိွ၍ အေပ်ာ္မယ္တစ္ဦးကုိ ငွါးရမ္းေခၚေဆာင္လာခဲ့ျခင္းက
မင္းသားသံုးဆယ္တုိ႔ကုိကြ်တ္ တမ္းခရီးဆီတုိ႔ ဦးတည္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မင္းသားသုံုးဆယ္တုိ႔သည္ ေတာအုပ္အတြင္း ေပ်ာ္ပြဲႀကီး ဆင္ယင္က်င္းပရင္း
ေမာပန္းကာ အိပ္ေမာက် ကုန္ၾကသည္။ အေပ်ာ္မယ္ကေတာ့ မအိပ္ေပ်ာ္ႏုိင္ေပ။
သူမမွာ မင္းသားတုိ႔ေလာက္ မျပည့္စံုသည့္အတြက္ အကြက္ေကာင္းကို
ေခ်ာင္းကာေသာက္စား ယစ္မူး၍ အိပ္ေပ်ာ္ေနၾကေသာ မင္းသားတုိ႔၏
ေကာင္းႏုိးရာရာ ရတနာမ်ားကုိ ခြ်တ္ယူထြက္ေျပးေလသည္။ အိပ္ေရးဝ၍
ႏုိးထလာမွ အေၾကာင္းစံုသိရိွရေပသည္။
ထုိအမ်ဳိးသမီးကုိ ေတြ႕ရာသခၤ်ဳိင္း ဓားမဆုိင္းဘဲ အေသသတ္ရန္
ဓါးလွံတဝင့္ဝင့္ ရွာပံုေတာ္ဖြင့္ၾကေတာ့သည္။
သို႔ရာတြင္ ရွာသည္က အေပ်ာ္မယ္၊ ေတြ႕သည္က ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ…။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶကုိ ဝုိင္း၍ ေမးၾကေတာ့သည္၊
အရွင္ဘုရား…… ဤေနရာမွ အမ်ိဳးသမီးတစ္ ဦး ရတနာထုပ္ႏွင့္ ေျပးသြားသည္ကုိ ျမင္လုိက္ပါသလား….တဲ့…။
သတၱဝါတုိ႔၏ ဣေႁႏၵအႏု အရင့္ကုိ ဖန္ခြက္ထဲတြင္ေရကုိ ျမင္သကဲ့သို႔
ေကာင္းစြာျမင္ႏုိင္ေတာ္မူေသာ ဗုဒၶက၊ မင္းသားတုိ႔ အား
မိန္းမေပ်ာက္ကုိရွာတာႏွင့္ မိမိကုိယ္ကုိ ရွာတာ ဘယ္ဟာကအက်ိဳးရိွသနည္းဟု
ေမးခြန္းစတင္လုိက္ရာ ပါရမီရွင္ မင္းသားမ်ားအ လုိအေလ်ာက္
ဒူးမ်ားေကြးညြတ္သြားရင္း မိမိကုိယ္တုိင္ပင္ မိမိကုိယ္တြင္ရွာတာ
ေကာင္းေၾကာင္းၿပိဳင္တူေလွ်ာက္ထားမိၾကသည္။
ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ မိန္႔ခြန္းေတာ္ျမတ္သည္၊ မင္းသားတုိ႔အတြက္
မဂ္ဖုိလ္လမ္းကုိ ေျဖာင့္တန္းေစခဲ့သည္။ သူတုိ႔သည္
ယခင္ဘဝမ်ားစြာသံသရာ တစ္ေကြ႕က ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ကုိယ္တုိင္ တု႑ိလ
ဝက္ဘဝျဖစ္ခဲ့ရသည့္တခ်ိန္ ေပ်ာ္ပြဲစားျပဳလုပ္ရန္ ဝက္သားလုိ အပ္၍
ဗုဒၶအေလာင္းေတာ္ဝက္ႏွင့္ ညီေတာ္အာနႏၵာအေလာင္းေတာ္ ဝက္ကေလးတုိ႔အား
ဝက္ပုိင္ရွင္ အဖြါးအုိကုိ အရက္တုိက္ ကာေရာင္းေစခဲ့သည္။
ထုိအခါ ညီေတာ္အာနႏၵာအေလာင္းေတာ္ ဝက္ကေလး ေသေဘးကုိေၾကာက္လွ၍
ေနာင္ေတာ္အနားတြင္ ငိုယိုသည္ကုိတရား
စကားေျပာရင္း ထုိမင္းသားညီေနာင္သံုးဆယ္တုိ႔အားလည္း တရားသံေဝဂ
ရေစခဲ့သည့္အျပင္ တစ္သက္လံုး ဒါန၊ သီလ၊ ကုသုိလ္ တုိး ပြားေစခဲ့သည္။
ထုိုပါရမီမ်ဳိးေစ့တုိ႔သည္ ယၡဳဖူးပြင့္ခြင့္ ၾကံဳရေပၿပီ။
ဗုဒၶစကားသည္ ဟုတ္မွန္ေပသည္။ တစ္သံသရာလံုး ကုိယ့္ခႏၶာကုိ
ဥာဏ္နဲ႔ရွာၾကည့္ရန္ကို မရွာတတ္၊ ရွာရေကာင္းမွန္းမသိ၍ သူ မ်ားကုိပဲဲ
ရွာေဖြခဲ့ၾကသည္။ သူမ်ားကုိရွာသျဖင့္ မိမိတြင္ ဒုကၡရွည္ရန္
ဖန္တီးစုေဆာင္းၾကသည္။ အကုသုိလ္ အျပစ္ႂကြယ္သထက္ ႂကြယ္ေအာင္ ေန႔ေရာညပါ၊ ေန႔မအားညမနား စုေဆာင္းတတ္ခဲ့ၾကသည္။ အေၾကာင္းျပည့္စုံသည္ႏွင့္ ထုိအေၾကာင္းမ်ားက အက်ိဳးတရားတစ္ခုစီ ထုတ္လုပ္ေပးသည္ကုိ အပါယ္တြင္္ ခါးစည္း၍ခံစားခဲ့ရသည္။ အုိေဘးေတြ အထပ္ထပ္၊ နာေဘးေတြ အဖံုဖံု၊ ေသေဘးေတြ အေလာင္းခ်င္းထပ္ ေျမႀကီးထု ယူဇနာခ်ီ တုိးတက္လာေအာင္ အေၾကာင္းေတြကုိ အက်ိဳးလုပ္ၿပီး ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္မွာ ဆုိတာမသိေတာ့ေလာက္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ၿပီ။
မိမိကုိယ္ထဲ ဥာဏ္နဲ႔ရွာၾကည္ေတာ့မွ ငါမေတြ႕ သူမေတြ႕ပဲဲ ေေဖါက္ျပန္ေျပာင္းလြဲေနသည့္ ရုပ္၊လက္သင့္ခံစားေနရသည့္ေဝဒနာ၊ အမွတ္အသားျပဳေပးေနရသည့္ သညာ၊မွတ္ႏွိဳင္ဖို႔ခံစားႏွိဳင္ဖို႔ သိႏွိဳင္ဖို႔ အျမဲတမ္းတြန္းအားေပး ေနရသည့္ သခၤါရ၊မသိပဲေန၍မရ သိေပးေနရသည့္ စိတ္ အေပါင္းအစုကိုုသာ ေတြ႕ရိွေနရေပသည္။
တရားႏွင့္ၾကည့္ရင္းက သူတို႔၏ခႏၶာတြင္အရႈခံ တရားေလးေတြ၏မၿမဲမႈကုိ
ရွဳဥာဏ္ႏွင့္ ေကာင္းေကာင္းျမင္၊ မၾကည့္ခ်င္ေတာ့ ေလာက္ေအာင္
ဥာဏ္မုန္းမုန္းကာ၊ ဒုကၡဆံုးသြားေတာ့မွ ဒုကၡကုန္ဆံုးရာ နိဗၺာန္ကုိ
ဥာဏ္အျမင္ႏွင့္ ျမင္ေတြ႔ သြားၾကေပလိမ့္မည္။
နိဗၺာန္ကုိျမင္ရမွ ဒုကၡျဖစ္ေၾကာရွည္အျဖစ္မွ
လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းကိုသေဘာေပါက္ၾကလိမ့္မည္။
ပါရမီရွင္ မင္းသားသံုးဆယ္တုိ႕မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ၏ သစၥာစကားအဆံုးမွာ
ေသာတာပန္ေအာက္မနည္း အနာဂါမ္ထက္မပုိ မင္းသားအားလံုးသည္ပင္ အရိယာစင္စစ္ ဧကန္ျဖစ္သြားၾကေတာ့သည္။ ရဟန္းျပဳေပးရန္ေတာင္းပန္မႈေၾကာင့္ ‘ဧဟိဘိကၡဳ’
ရဟန္းေတာ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။ ရဟန္းျဖစ္ဖုိ႔ရန္ ပင္ပန္းျခင္းမရိွသည္မွာ
အတိတ္ဘဝ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္က သကၤန္းသပိတ္လွဴခဲ့ေသာ ပါရမီကုသုိလ္မ်ဳိးေစ့
စုိက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ထုိကဲ့သုိ႔ ကုသုိလ္မ်ဳိးမရိွပါက သပိတ္သကၤန္း
မျပည့္မခ်င္း လုိက္ရွာေနရေပအံုးမည္။ ယၡဳေတာ့ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶက
လူဝတ္ေၾကာင္ျဖစ္ေသာထိုသူတုိ႔ကုိ ‘ဧဟိဘိကၡဳ’ ‘ခ်စ္သားရဟန္း လာခဲ့ေလာ့’
ဟုေခၚလုိက္သည္ႏွင့္ လူ႕အသြင္ေပ်ာက္ကာ အားလံုးသပိတ္လြယ္ၿပီးသား ကၤန္းဝတ္ ရံုၿပီးသား အဆင္သင့္ရဟန္းေတာ္မ်ားျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုမင္းသားသံုးဆယ္တို႔အရိယာျဖစ္သြားၿပီးေနာက္သာသနာမွာခိုင္မာစြာရပ္တည္
ေနႏိုင္ၿပီဟုသိရွိေတာ္မူၿပီးေသာရွင္ေတာ္ဗုဒၶသည္သာသနာျပဳခရီးဆက္လက္ႂကြခ်ီေတာ္မူခဲ့ေတာ့သည္။
ထိုရဟန္းေတာ္ျမတ္အသစ္စက္စက္သံုးဆယ္တို႔သည္
အရိယာအျဖစ္ႏွင့္တစ္ႀကိမ္မွ်သာ ဖူးခြင့္ရလိုက္သည့္ ဗုဒၶရုပ္ပံုေတာ္၊
တစ္ႀကိမ္မွ်သာ နာၾကားခြင့္ရလိုက္ေသာ ခ်ိဳၿမိန္ေကာင္းျမတ္လွသည့္
တရားေတာ္အသံတို႔ကို ဆက္လက္ဖူးေျမွာ္လို၊ နာၾကားလိုေသာသဒၶါ
ဆႏၵျပင္းျပစြာႏွင့္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶရွိရာဆီမွန္းၿပီး ခရီးလွမ္းရင္း
သာဝတၱိၿမိဳ႕မွ ေဇတဝန္ေက်ာင္းေတာ္ မေရာက္မွီသာေကတၿမိဳ႔မွာ
ဝါဆိုဝါကပ္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။
သာဝတၱိႏွင့္ သာေကတၿမိဳ႕မွာ ၆­ ယူဇနာ ေဝးကြာသည္။
ႏို႔စို႔ကေလးအေမႏွင့္ခြဲေနရသကဲ့သို႔ တရားႏို႔ ဆာေလာင္စြာႏွင့္ ဝါဆိုဝါကပ္ေနခဲ့ ရေပသည္။ ဝါကြ်တ္သည္ႏွင့္ခရီးဆက္ခဲ့ၾကသည္။
မိုးကမျပတ္တတ္ေသး၊ရြံ႕ႏြံ႕ေစးေပါမ်ား၊လွိ်ဳေျမာင္ေတာင္ၾကား
စမ္းအိုင္မ်ားကို ျဖတ္ေက်ာ္ လာခဲ့ၾကရေသာ ႏုနယ္ေသာ မင္းသားတျဖစ္လဲ
ရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ အလြန္ပင္ပန္းကာ သကၤန္းမ်ားလည္း မိုးေရစိုရႊဲ၍
လဲစရာနတၳိ သနားစရာအတိႏွင့္ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေရွ႕ေတာ္္မွာ ျပားျပားေမွာက္ကာ
ဝပ္ခ်ဖူးေျမွာ္ေနၾကသည္ကို ဧည့္ဝတ္စကားမိန္႔ေခြ်ၾကားရင္း အတိုင္းမသိ
သနားျခင္းရွိေသာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶသည္ ထိုမင္းသားသံုးဆယ္တို႔ကိုအေၾကာင္းျပဳကာ
သာသနာေတာ္အတြက္ အရွည္ကိုရည္ေျမွာ္လွ်က္ ဤထူးျခားသည့္ကထိန္အလွဴေတာ္ကို
ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့ေပသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ဗုဒၶဘာသာဝင္တိုင္းသည္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ၾကံဳခိုက္
အလွဴမ်ိဳးစံုကို လွဴဖူးေစရန္ ႀကိဳးစားသင့္သည္ျဖစ္သလို၊ ဤထူးျခားလွ သည့္
ကထိန္အလွဴကိုလည္း ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ ခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည့္
သီတင္းကြ်တ္လျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္ေန႔မွစ၍ ခဝဲပန္းတို႔လွိဳင္လွိဳင္ပြင့္သည့္
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေန႔ အထိတစ္လအတြင္း မိမိကထိန္ခင္းလိုေသာ
ရက္ကိုေရြးခ်ယ္၍ ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းလြတ္ရာ
မေသပန္းတို႔လွိဳင္လွိဳင္ပြင့္ေနသည့္ သႏၱိဓာတ္နိဗၺာန္ကို
ရည္မွန္းေတာင့္တၿပီး လွဴဒါန္းႏိုင္ၾကပါေစ ဟု ဆႏၵျပဳရင္း ဤကထိန္အက်ိဳး
ေဆာင္းပါးေရးသား ပူေဇာ္လိုက္ရေပသည္။
အလွဴမ်ိဳးစံု၊ ေကာင္းမႈထံု၊ အကုန္ရရွိၾကပါေစ။
နိဗၺာန္စခန္း၊ ရည္ေမွ်ာ္မွန္း၊ လွဴဒါန္းတတ္ပါေစ။
အေသလြတ္ကင္း၊ နိဗၺာန္ခ်ဥ္း၊ ဥာဏ္လင္းေပါက္ပါေစ။
ေမတၱာျဖင့္ …............................................ သစၥာပါရမီ အရွင္ဇယတိႆ (စကၤာပူ)

၀ါဆိုသကၤန္းေပးလွဴဒါန္း ပီတိရင္မွာလႊမ္း

၀ါဆိုသကၤန္းေပးလွဴဒါန္း ပီတိရင္မွာလႊမ္း


ဤလျမတ္၀ါဆိုအခ်ိန္ကာလတြင္ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားအတြက္ ၀ါဆိုသကၤန္းကို
ဆပ္ကပ္လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းသည္ ..........
မိမိတို႔၏ ၾကီးမားလွေသာ ပါရမီအဟုန္တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ဤ၀ါဆိုသကၤန္း (ေခၚ) မိုးေရခံသကၤန္းကို
စတင္လွဴဒါန္းခြင့္ရေအာင္ ေလွ်ာက္ ထားပန္ၾကားေပးခဲ့ေသာ ပုဗၹာရံုေက်ာင္းအမၾကီး ၀္ိသာခါ၏
ေက်းဇူးတရားေၾကာင့္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ထိုေက်ာင္းအမသည္ ဤ၀ါဆိုသကၤန္းကို လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းသည္
လွဴဒါန္းႏိုင္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ေက်ာင္းအမဟူေသာ အရိွန္အ၀ါေၾကာင္းလည္းေကာင္း၊ ၀ါဆိုသကၤန္း(ေခၚ)
မိုေရခံသကၤန္းကို လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းမဟုတ္ပါ။ကမာၻတစ္သိန္းကာလတိုင္ေအာင္ ျဖည့္က်င့္ဆည္းပူးခဲ့ေသာ
ပါရမီေတာ္အဟုန္တို႔ေၾကာင့္ ၀ါဆိုသကၤန္းဆပ္ကပ္လွဴဒါန္းခြင့္ကို ရခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ထို႔အတူ မိမိတို႔သည္ လည္း
၀ါဆိုသကၤန္းကို ဆပ္ကပ္ခြင့္ရေအာင္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ ဆံုေအာင္ပါရမီမ်ားကို ျဖည့္က်င့္ခဲ့ရျပီး ျဖစ္ပါသည္။

လွဴဒါန္းႏိုင္ေသာ ေငြေၾကးဥစၥာပိုင္ဆိုင္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊
သူတစ္ပါး၏တိုက္တြန္းမႈေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊အေၾကာင္းတိုက္ ဆိုင္၍ လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊
မည္သို႔ပင္ ၀ါဆိုသကၤန္းကို လွဴဒါန္းခြင့္ရေစကာမူ မိမိတို႔၏ ဘ၀အဆက္ဆက္မွ သူေတာ္ေကာင္းဓါတ္ခံ ပါရမီတို႔၏
လံႈေဆာ္မႈေၾကာင့္ လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀မ္းသာပီတိျဖစ္နိုင္ပါသည္။

သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္တို႔ေရသန္႔စင္ရာတြင္ သကၤန္းမလံုေလာက္မႈကို ၾကားသိရေသာ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမသည္
၀ါဆိုသကၤန္း(ေခၚ) မိုးေရခံသကၤန္းကို ကပ္လွဴပူေဇာ္ခြင့္ရေအာင္ ဘုရားရွင္အဆက္ဆက္တြင္ ကမာၻတစ္သိန္းတိုင္
ေအာင္ ပါရမီအရိွန္သည္ ျပည့္ေလျပီ။ဆရာၾကီး ဦးေရႊေအာင္ေရးသားေသာ ဓမၼပဒတြင္ ဆရာၾကီးက ဤသို႔ေရးထား
သည္။
"ယခုေတာ့ အခ်ိန္သည္ ေစ့ေရာက္ေလျပီ။ ပြင့္ခ်ိန္တန္ေသာအခါပြင့္၍ သီးခ်ိန္တန္မွ သီးၾကသည္မွာလည္း ဓမၼတာ
ျဖစ္၏။အမွန္အားျဖင့္ ေလာကတြင္ ၾကံဳၾကိဳက္ျခင္းဟူ၍ မရွိ။အေၾကာင္းတရားတို႔၏ ျပည့္စံုျခင္းသာ ရိွ၏။အေၾကာင္း
တရားတို႔၏ ျပည့္စံုျခင္းကို အျပည့္အစံုမခြဲျခားနိုင္ေသာအခါ ၾကံဳၾကိဳက္ျခင္းဟူ၍ ဆိုၾက၏။၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမၾကီး
သည္ကမာၻတစ္သိန္းအထက္က ပဒုမုတၱရ ျမတ္စြာဘုရားထံေတာ္၌ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ မိမိ၏ေကာင္းမႈမ်ိဳးေစ့သည္ ယခု
ေဂါတမျမတ္စြာဘုရား၏ လက္ထက္ေတာ္၌ အသီးသီးေပျပီ။မ်ိဳးေစ့ကို စိုက္ပိ်ဳးျခင္းနွင့္ မိ်ဳးေစ့မွ အသီးသီးျခင္းတို႔ကား
နွစ္ေပါင္းကမာၻတစ္သိန္းၾကာ၏။မိ်ဳးေစ့၏ ဓမၼတာပင္ျဖစ္၏။မ်ိဳးေစ့၏ အသီးအေနျဖင့္ ၀ိသာခါသည္ဆုရွစ္ပါးကိုလည္း
ေကာင္း၊ ဧတဂဒ္ကို လည္းေကာင္းရမည္ျဖစ္၏။
ဆုရွစ္ပါးဟူသည္မွာ-
၁။သံဃာအား အသက္ထက္ဆံုး မိုးေရခံသကၤန္း(၀ါဆိုသကၤန္း) ကိုလွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၂။အာဂႏၱဳက ဧည့္သည္ရဟန္းတို႔အား ဆြမ္းလွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၃။ဂိလာန ရဟန္းတို႔အား ဆြမ္းလွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၄။သူနာျပဳရဟန္းတို႔အား ေဆး၀ါးလွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၅။ခရီးသြား ရဟန္းတို႔အား ဆြမ္းလွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၆။အျမဲတမ္း ယာဂု လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
၇။ဘိကၡဴနီသံဃာအား ေရသႏုပ္သကၤန္းကို လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္း
တုိ႔ျဖစ္ၾက၏။"
သာသနာေတာ္၌ အရွင္ေကာင္းတုိ႔အား လွဴဒါန္းခြင့္ရျခင္းသည္ နွယ္ႏွယ္ရရ ဘုန္းကံမဟုတ္။ ယင္းသို႔လွဴဒါန္းခြင့္ရ
ျခင္းကို က်မ္းဂန္မ်ား၌ သာသနာျပဳခြင္းရျခင္းဟူ၍ ဆိုပါ၏။အမွန္အားျဖင့္ ဘုန္းကံႏွင့္ ျပည့္စံုသူမ်ားသာ သာသနာျပဳ
ခြင့္ရၾက၏။သာသနာျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ရတနာသံုးပါးအား ပစၥည္းေလးပါးလွဴဒါန္းျခင္းကို အျပင္ပံုသ႑ာန္အေန
ျဖင့္ေတြ႔ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အတြင္းသရုပ္အေနျဖင့္မူ တဏွာေလာဘသတ္ျခင္းကို ေတြ႔ရမည္ျဖစ္၏။
အမွန္အားျဖင့္ ေလာက၌တကယ္ခ်မ္းသာေအာင္ အားထုတ္ျခင္းဟူသည္မွာ မိမိတို႔၏ သႏၱာန္၌ ကိန္းေနေသာ တ
ဏွာေလာဘကို ေသေအာင္သတ္ျခင္းသာျဖစ္၏။ပစၥည္းေလးပါး လွဴဒါန္း၍ လူစည္းစိမ္၊နတ္စည္းစိမ္၊ျဗဟၼာစည္းစိမ္
ကိုရည္ေမွ်ာ္ျခင္းသည္ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ သာသနာျပဳျခင္းမဟုတ္။ကုန္သြယ္ျခင္းသာျဖစ္၏။ ထိုေၾကာင့္ အလွဴဒါန
ျပဴၾကရာ၌ ကုန္သြယ္ျခင္း သေဘာ မသက္ေရာက္ရေလေအာင္ အလွဴဒါန၏ အတြင္းသရုပ္ကို ျမင္ေအာင္ၾကည္႔ရ၏။
ထို႔ေၾကာင္း မိမိတို႔သည္ ထူးကဲေသာ ပါရမီအဟုန္တို႔ေၾကာင့္ လွဴဒါန္းခြင့္ရေသာ ၀ါဆိုသကၤန္းကို ကုန္သြယ္ျခင္းသ
ေဘာမျဖစ္ေစဘဲ ဘ၀အဆက္ဆက္မွ သူေတာ္ေကာင္းဓါတ္ခံ ပါရမီအဟုန္ေၾကာင့္ လွူဴဒါန္းခြင့္ရသည္ဟု ၀မ္းသာ
ပီတိျဖစ္သင့္ပါသည္။ သာသနာေတာ္ နွင့္ၾကံဳခြင့္ရကာသံဃာေတာ္တို႔အား ၀ါဆိုသကၤန္း ဆပ္ကပ္ခြင့္ရျခင္းကို မိမိတို႔
သည္ ၀ိသာခါေက်ာင္းအမသို႔ႏွယ္ ပါရမီမ်ိဳးေစ့မွ အပင္ေပါက္ကာ သာသနာႏွင့္ေတြ႔ၾကံဳေအာင္ မည္မွ်ျဖည့္ဆည္းခဲ့
ရမည္ဟု ေတြးဆကာ ၀မ္းသာေစလိုေသာ ေစတနာျဖင့္ ဤစာစုကို မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။

သကၤန္းၿဖစ္ေပၚလာပံု

 

 ပိတ္စအေကာင္းကို ပိုင္းၿဖတ္ၿပီးုျပန္လည္ခ်ဳပ္စပ္ျခင္းျဖင့္ သကၤန္းကို ျပဳလုပ္ရသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္းၾကံဳသလို  သင့္ေတာ္သလို ျဖတ္ေတာက္ခ်ဳပ္လုပ္ထားျခင္း မဟုတ္ပါ။ အခန္းမ်ား အစပ္မ်ားျဖင့္ စနစ္တက် ပုံစံတက် ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္.။ သကၤန္းတစ္ထည္ကိုေကာက္ၾကည့္လိုက္လွ်င္ မည္မွ်စနစ္ က်ေသာပုံစံ ျဖစ္ေၾကာင္းသိႏိုင္သည္။

သကၤန္းတစ္ထည္တြင္-
၁။ တလုပ္ေျမာင္းရွည္-ကုသိ၊၊
၂။ တလုပ္ေျမာင္းတို-အၯကုသိ။
၃။ အိမ္ဝန္းၾကီး-မဟာမ႑လ။
၄။ အိမ္ဝန္းငယ္-စူဠမ႑လ.။
၅။ အလယ္ေခါင္စပ္-ဝိဝဋၬ။
၆။ ေခါင္ရန္စပ္-အႏုဝိဝဋၬ။
၇။ လက္လိပ္စပ္(လက္နားစပ္)-ဗာဟႏၱ(ဝဲ/ယာ)။
၈။ လည္ပင္းထိရာ အနာပတ္-ဂီေဝယ်ာက။
၉။ သလုံးျမင္းေခါင္းထိရာ အနားပတ္-ဇေဃၤယ်။
အားျဖင့္ အဂၤါ  ၉  ရပ္၊ အစပ္အလႊာ အခန္းအားျဖင့္ ငါးစပ္ငါးလႊာ ငါးခန္းရွိပါသည္။


အထက္ပါ သကၤန္းခ်ဳပ္လုပ္ပုံ ပံုစံကို ၿမတ္ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ရာဇၿဂိဳဟ္ၿပည္မွသည္ ဒကၡိဏဂီရိအရပ္သို႕ ေဒသစာရီ ၾကြခ်ေတာ္မူစဥ္ လမ္းခရီးအၾကားမွာ ေတြၿမင္ရေသာ မဂဓလယ္ကြင္းမ်ားကို အရွင္အာနႏၵာအား ညႊန္ၿပကာ ခြင့္ၿပဳေတာ္မူခဲကၿခင္းၿဖစ္သည္။ သီးႏွံဖြံနည္းကို နည္းယူကာ သကၤန္းခ်ဳပ္လုပ္ေစေတာ္မခဲ႕ၿခင္းၿဖစ္ပါသည္။
   သကၤန္းတစ္ထည္ကို သာမန္ၾကည့္လွ်င္ အထက္ ေအာက္ ခြဲၿခားနိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ ဂီေ၀ယ်ကေခၚ လည္ပင္းထိရာ အနားပက္သည္ အထက္ၿဖစ္၍ ဇေဃၤယ်ကေခၚ သလံုးၿမင္းေခါင္းထိရာ အနားပတ္သည္ ေအာင္ၿဖစ္ပါသည္။
             သကၤန္း၀တ္ရုံရာမွာ ဂီေ၀ယ်ာကကို အထက္ကထားၿပီး ဇေဃၤယ်ကကို ေအာက္ကထား၍ ၀တ္ရုံရပါသည္။ သကၤန္း၀တ္ပံု အထက္ေအာက္မွန္ သိလိုလွ်င္ ရဟန္းေတာ္၏ေနာက္ေက်ာဘက္ကိုၾကည့္ပါ။ လည္ပင္းအနားပတ္သည္ အေပၚကေနလွ်င္ ေနာက္ေက်ာတည့္တည့္မွာ မဟာမ႑လအိမ္၀န္းၾကီးႏွင့္ အကိုက္ၿဖစ္၍ ခ်ဳပ္ရုိးမ်ား မၿမင္ရပါ။
အကယ္၍ ေၿခသလံုးအနားပက္ကို ေအာက္ကထားရမည့္အစားအေပၚကထား၍ ၀တ္မိပါမူ ေနာက္ေက်ာဘက္သည္ စူဠမ႑လအိမ္၀န္းငယ္ႏွင့္ ၾကံဳကာခ်ဳပ္ရုိးမ်ားစြာ ၿမင္ေနရပါမည္။
          ေဘးပတ္သည္ အနားပက္ေလးခုသည္ အနားပတ္သာၿဖစ္္၍ သကၤန္းသားတြင္ မပါ၀င္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကပၸဗိႏၶဳထိုးရာမွာ သကၤန္းသား အနားပတ္၏အတြင္းက်က်မွာ ထိုးပါ။ အနားပတ္ေပၚတြင္ မထိုးရပါ။
            ထို႔ၿပင္ ဗာဟႏ ၱေခၚလက္လိပ္စပ္မ်ားတြင္  ၾကိဳးငယ္ကေလးမ်ား တစ္ခုစီပါရွိသည္။ အထက္ပိုင္းရွိ လက္လိပ္စပ္ၾကိဳးမ်ားကို ခ်ည္ေႏွာင္ၿခင္းၿဖင့္ လက္လိပ္မေၿပေစရန္ ၿပဳလုပ္ေပးသည္။ ေအာက္ပိုင္းရွိ လက္လိပ္စပ္ၾကိဳးမ်ားကို ခ်ည္ေႏွာင္လိုက္လွ်င္ သကၤန္းက ေလဘယ္ေလာကတိုက္တိုက္လြင့္ပါ ကြာဟမသြားဘဲ ရင္ဘတ္မေပၚေစရန္ ၿပဳလုပ္ေပးထားၿခင္းၿဖစ္သည္။ လက္လိပ္ၾကိဳးငယ္မ်ားမွာ တပ္ဆင္ရန္ ကမၸတ္သီးမ်ားလည္းရွိ၏။ ကမၸတ္သီးၿဖင့္ ၾကိဳးငယ္မ်ားကို ခ်ည္ေႏွာင္ရသည္။
           အနားပတ္သည္ သကၤန္းသားကို ခိုင္ၿမဲေစရန္ ထည့္သြင္းထားၿခင္းၿဖစ္၍ ပိတ္သားႏွစ္ထပ္  ၿပဳလုပ္ထားေၾကာင္းေတြ႔ရွိပါသည္။

၂၄ - ပစၥည္း အဓိပၸါယ္အက်ဥ္း

(၁)ေဟတုပစၥေယာ

ဟိတ္ ၆-ပါးျဖစ္၍ ပစၥယုပၸန္တရားတို႔အား

အျမစ္သဖြယ္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ပေညာင္းပင္ အစရွိသည္တို႔၏ အျမစ္သည္ ထိုသစ္ပင္အား ၿမဲၿမံခိုင္ခံ့စြာ တည္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ (ဟိတ္ ၆-ပါးသည္ သမၸယုတ္တရားတို႔အား ၿမဲၿမံခိုင္ခံ့ေအာင္ အျမစ္သဖြယ္) ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ (ေက်းဇူးျပဳသည္ဆိုရာ၌-- မျဖစ္ေပၚေသးသည္ကို ျဖစ္ေပၚေစျခင္း၊ ျဖစ္ေပၚၿပီးကို တည္ေနေစျခင္း၊ တည္ေနသည္ကို တိုးပြားေစျခင္းတို႔ပင္တည္း။)
(၂) အာရမၼဏပစၥေယာ

အာ႐ံု ၆-ပါးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ႀကိဳးတန္း ေတာင္ေ၀ွး အစရွိသည္တို႔သည္ မစြမ္းမသန္ေသာ သူတို႔အား ထျခင္း ရပ္ျခင္း သြားျခင္းကိစၥကို ၿပီးေစသကဲ့သို႔ အာ႐ံုသည္ စိတ္ေစတသိတ္တို႔အား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၃) အဓိပတိပစၥေယာ

အႀကီးအမွဴးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား တနည္း-- စၾက၀ေတးမင္းသည္ အထြတ္အထိတ္ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာတန္းခိုးျဖင့္ တပါးေသာသူတို႔၏ ႀကီးေသာသတၱိကို တားျမစ္၍ တိုင္းႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားတို႔အား အႀကီးအကဲ အစိုးရေသာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ (ပစၥယုပၸန္တို႔အား အႀကီးအမွဴးျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၄) အနႏၲရပစၥေယာ

အျခားမဲ့ (တဆက္တည္း အၾကားမရွိ) ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသားတရား။ တနည္း-- စၾကာ၀ေတးမင္း၏ နတ္ရြာ လားျခင္းသည္ သားႀကီး ရတနာအား မင္းအျဖစ္ အဘိသိတ္ခံျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ အျခားမဲ့ အျခားမရွိ (တဆက္တည္း) ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၅) သမနႏၲရပစၥေယာ

ေကာင္းစြာအျခားမဲ့ (တဆက္တည္း အၾကားမရွိ) ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- စၾကာ၀ေတးမင္း၏ အရည၀ါသီ ေတာထြက္ေတာ္မူ၍ ရဟန္းျပဳျခင္းသည္ သားႀကီးရတနာအား မင္းျဖစ္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာအျခားမဲ့ အျခားမရွိ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၆) သဟဇာတပစၥေယာ

အတူတကြျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ဆီမီးသည္ မိမိေတာက္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ အတူတကြ အလင္းကို ျဖစ္ေစသကဲ့သို႔ ထို႔အတူ အေၾကာင္းတရားတို႔သည္ မိမိတို႔ျဖစ္ေပၚလာသည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ပစၥယုပၸန္အက်ိဳးတရားတို႔ကိုလည္း တၿပိဳက္နက္ အတူတကြ ျဖစ္ေပၚလာေစေအာင္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၇) အညမညပစၥေယာ

အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- သစ္သားသံုးခြ တိဒ႑သည္ အခ်င္းခ်င္း တစ္ေခ်ာင္းသည္ တစ္ေခ်ာင္းအား ေထာက္ပံ့ခိုင္ေစျခင္းငွာ အျပန္အလွန္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၈) နိႆယပစၥေယာ

မီွရာ တည္ရာ ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ေျမႀကီးသည္ သစ္ပင္အစရွိသည္တို႔အား မွီရာတည္ရာျဖစ္သျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ မွီရာတည္ရာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၉) ဥပနိႆယပစၥေယာ

အားႀကီးေသာ အေၾကာင္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- မိုးတြင္းသံုးလပတ္လံုး ရြာေသာ မိုးႀကီးသည္ ထိုမိုးကို မွီကုန္ေသာ သစ္ပင္ သတၱ၀ါ အစရွိသည္တို႔အား အားႀကီးေသာ အေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ (အားႀကီးေသာအေၾကာင္းအျဖစ္ျဖင့္) ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၀) ပုေရဇာတပစၥေယာ

ေရွး၌ ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ကမာၻဦး၌ျဖစ္ေသာ ေန လတို႔သည္ မိမိတို႔ ထင္ရွားရွိခိုက္ အလင္းကိုမွီကုန္ေသာ သတၱ၀ါတို႔အား ေရွး၌ျဖစ္ႏွင့္၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ (ေရွး၌ ျဖစ္ႏွင့္၍) ေက်းဇူးျပဳေသာတရား။
(၁၁) ပစၧာဇာတပစၥေယာ

ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- လင္းတငယ္တို႔၏ အာဟာရ၌ ခ်င္ျခင္း ေစတနာသည္ ေနာက္မွျဖစ္၍ ထင္းရွားရွိေသာကိုယ္အား ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ေနာက္မွျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ အရွင္ဗာကုလ ရဟႏၲာေလာင္းသည္ ေမြးခါစ ႏို႔စို႔အရြယ္ အခါက သမုဒၵရာအလယ္၌ ေရထဲသို႔က်သြားရာ ေရနစ္၍မေသ။ ထိုသို႔မေသရျခင္းမွာ ေနာင္အခါ ရဟႏၲာျဖစ္မည့္ သတၱိက အရွင္ဗာကုလအား မေသေစရန္ အက်ိဳးျပဳေသာေၾကာင့္တည္း။

(၁၂) အာေသ၀နပစၥေယာ

အဖန္တလဲလဲ မွီ၀ဲထံုအပ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ တနည္း-- ေရွးေရွး၌ ထံုအပ္ေသာနံ႔သာသည္ ေနာက္ေနာက္၌ ထံုအပ္ေသာနံ႔သာအား အဆင္းအနံ႔ လြန္စြာတိုးပြားခိုင္ၿမဲစြာ ျဖစ္ျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ၄င္း၊ ေရွးေရွးသင္အပ္ေသာ က်မ္းဂန္သည္ ေနာက္ေနာက္ သင္အပ္ေသာ က်မ္းဂန္အား ေလ့က်က္ျခင္းငွာ အားရွိ၍ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ၄င္း အဖန္တလဲလဲ မွီ၀ဲထံုအပ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၃) ကမၼပစၥေယာ

စီရင္ျခင္း သံ၀ိဓာနကိစၥႏွင့္ မ်ိဳးေစ့ျဖစ္ေစျခင္း ဗီဇနိဓာနကိစၥျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ေကာင္းစြာ သိုမွီး သိမ္းဆည္းစီရင္အပ္ေသာ မ်ိဳးေစ့သည္ အၫြန္႔အေညႇာင့္၏ ျဖစ္ျခင္းငွာ အမူအရာ လံု႔လ၏ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ မ်ိဳးေစ့အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၄) ၀ိပါကပစၥေယာ

အက်ိဳးျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ခ်မ္းေအးေသာ ေလသည္ ခ်မ္းေအးေသာ အရိပ္၌ ေနေသာသူအား ခ်မ္းၿငိမ္းေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ကံတို႔၏ အက်ိဳးအျဖစ္ျဖင့္ (ၿငိမ္းသက္သည္ျဖစ္၍) အေထာက္အပံ့ျပဳမႈျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသတ္ေသာတရား။

(၁၅) အာပာာရပစၥေယာ

ေထာက္ပံ့ခိုင္ခံ့ေစတတ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ေထာက္ကန္ေသာတိုင္သစ္သည္ အိမ္အေဟာင္းအား ၿမဲၿမံခိုင္ေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ (ေထာက္ပံ့တတ္)ေဆာင္တတ္ေသာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။
(၁၆) ဣႃႏၵိယပစၥေယာ

အစိုးရသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- တစ္ႏိုင္ငံ တစ္ျပည္တည္း၌ အသီးသီးဆိုင္ရာ ကိစၥတာ၀န္ကို ေပးအပ္ခံရသည့္ အစိုးရေသာလက္ေအာက္ခံ မင္းတို႔သည္ (အခ်င္းခ်င္း ထိုအစိုးရေသာ သတၱိကို မျဖစ္မူ၍) မိမိတို႔၏ တာ၀န္အရာ၌ အစိုးတရ ပိုင္ပိုင္ ႏိုင္ႏိုင္ ေဆာင္ရြက္သည္၏ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ အစိုးရသည္၏အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၇) စ်ာနပစၥေယာ

ကပ္၍ စူးစူးစိုက္စိုက္ ႐ႈတတ္သည္၏ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ေတာင္ဖ်ား သစ္ပင္ဖ်ားသို႔ တတ္၍ ၾကည္ေသာသူသည္ အေ၀းအနီး အရပ္တို႔ကို ျမင္ျခင္း၊ ထိုျမင္ျခင္း၌ အလိုရွိေသာသူအား ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ကပ္၍႐ႈတတ္ေသာ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၈) မဂၢပစၥေယာ

ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း နည္းလမ္းျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ဤမွာဘက္မွ ထိုမွဘက္သို႔ ကူးေသာသူသည္ ဤမွာဘက္မွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း ျဖစ္သကဲ့သို႔ ၎၊ ထိုမွာဘက္မွ ဤမွာဘက္သို႔ ကူးလိုေသာသူသည္ ထိုမွာဘက္မွ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း ျဖစ္သကဲ့သို႔၎ ဘ၀တစ္ခုမွ ဘ၀တစ္ခုသို႔ ေဆာင္ပို႔ ထြက္ေျမာက္ေၾကာင္း အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၁၉) သမၸယုတၱပစၥေယာ

ယွဥ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ႏို႔ရည္၊ ေထာပတ္၊ ပ်ား၊ သကာဟူေသာ စတုမဓူ အရသာသည္ အခ်င္းခ်င္း ႏွီးေႏွာေရာ ႁပြမ္းေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ အတူတကြ ယွဥ္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၂၀) ၀ိပၸယုတၱပစၥေယာ

မယွဥ္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ေျခာက္ပါးေသာ အရသာသည္ အခ်င္းခ်င္း မႏွီးမေႏွာ မေရာ ႁပြမ္းေသာအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ မႏွီးမေႏွာ မယွဥ္ျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၂၁) အတၳိပစၥေယာ

ပစၥဳပၸန္၌ ထင္ရွာရွိဆဲျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ တနည္း-- ဟိမ၀ႏၲာေတာင္မင္းသည္ မိမိကိုမွီေသာအားျဖင့္ သစ္ပင္ ျမက္ပင္ စသည္တို႔အား ျပန္႔ပြားေစျခင္းငွာ မိမိထင္ရွားရွိေနျခင္းအားျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ထင္ရွားရွိေသာ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။
(၂၂) နတၳိပစၥေယာ

မရွိသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။ တနည္း-- ညဥ့္၏ ကင္းျခင္းသည္ ေန႔ျဖစ္ျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔၎ ဆီမီး၏ ၿငိမ္းျခင္းသည္ အမိုက္ေမွာင္ျဖစ္ျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔၎ မရွိေသာအျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။

(၂၃) ၀ိဂတပစၥေယာ

ကင္းမဲ့ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ တနည္း-- ေန၏ ၀င္ျခင္းသည္ လေရာင္လင္းေစျခင္းငွာ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ ကင္းခ်ဳပ္သည္၏အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။
(၂၄) အ၀ိဂတပစၥေယာ

မကင္းသည္ျဖစ္၍ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာ တရား။ တနည္း-- မဟာသမုဒၵရာသည္ မိမိကို မွီကုန္ေသာ ငါးမကာရ္း အစရွိသည္တို႔၏ ပီတိ ေသာမနႆ ပြားျခင္းငွာ မိမိ၏မကင္းေသာ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳသကဲ့သို႔ မကင္းသည္၏ အျဖစ္ျဖင့္ ေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရား။

ဆဌမသဂၤါယနာ

ဗုဒၶသာသနာထြန္းကားဆုံးျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ သူ ့ကြ်န္ဘ၀ ႏွစ္(၁၀၀)ခန္ ့ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီး သာသနာေတာ္ လြန္စြာညွဳိးႏြမ္းလာခဲ့သည္။ ကြ်န္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္လာသည္ႏွင့္ သာသနာႏွစ္(၂၄၉၈)ႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရန္ကုန္ျမဳိ ့ ကမ ၻာေအးကုန္းေျမ မဟာပါသာဏလုိဏ္ဂူတြင္ ဆ႒မအၾကိမ္ သဂၤါယနာတင္ျပီး သာသနာေတာ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရသည္။

ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ ၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႏွင့္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ ရဟန္း(၂၅၀၀)တြင္ ေထရ၀ါဒႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ထုိင္း၊ လာအုိ၊ ကေမ ၻာဒီးယား ၊ သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံ(၅)ႏုိင္ငံမွ ရဟန္းမ်ားပါ၀င္ေသာ သံဃာထု၊ ဖဆပလ ဦးႏုအစိုးရ ဦးေဆာင္ေသာ မင္းထုႏွင့္ သာသနာ၀င္မ်ား ျပည္သူလူထုစေသာ ထု(၃)ထု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျပီး ယခင္ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ျပားေပၚမွာ ဖတ္ေနရာမွ အလြယ္တကူဖတ္မွတ္ ေလ့လာႏုိင္ရန္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ စာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ ကူးေျပာင္းရုိက္ႏွိပ္ျပီး ဆ႒မအၾကိမ္ သဂၤါယနာတင္ျပီး သာသနာေတာ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ပိဋကတ္(၃)ပုံစလုံးသည္ စာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ ေရာက္ရွိလာျပီျဖစ္သျဖင့္ မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္မဆုိ ေနရာမေရြး အခ်ိန္မေရြး အလြယ္တကူဖတ္မွတ္ ေလ့လာႏုိင္လာျပီး သာသနာေတာ္ သန္ ့ရွင္းတည္တံ့ ျပန္ ့ပြားေရးအတြက္လည္း အထူးအေရးပါလွေပသည္။

ဆဌမသဂၤါယနာတင္ပြဲႀကီးတြင္ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးႏွင့္ မင္းကြန္းတိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးတို႔ ေမးျမန္းေျဖၾကားေတာ္မူေသာ ဆဌမသဂၤါယနာတင္ အေမးအေျဖမ်ားကို အထူးစုစည္းကာတင္ဆက္ထားပါသည္။ ဆဌမသဂၤါယနာတင္ တရားေတာ္မ်ားကို ရုိေသစြာတရားနာယူျခင္းျဖင့္ ၾကည္ညိဳသဒၵါပြားႏုိင္ၾကပါေစ။


သာသနာႏွစ္ ၂၄၉၈(ေအဒီ-၁၉၅၄)ခုသို႕ေရာက္ေသာ္၊ ၿမန္မာနိုင္ငံ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု အမွ ူးၿပဳေသာ နိုင္ငံေတာ္အစိုးရသည္ ၿမန္မာ" သီဟိုဠ္(သီရိလကၤာ)" ထိုင္း(ယိုးဒယား) '' လာအို(ေလာ)" ကေမၻာဒီးယား" ဟူေသာ ေထရ၀ါဒ ငါးနိုင္ငံတို႕မွာ သံဃာေတာ္ ၂၅၀၀ တို႕ကို ပင့္ဖိက္၍၊ သဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီး (ဆ႒အၾကိမ္) က်င္းပၿပဳလုပ္ေစ၍၊ ပါဠိေတာ္မ်ားကိုသာမက " အ႒ကထာက်မ္းမ်ား'' ဋီကာက်မ္းမ်ားကိုပါ မူအမ်ဳိးမ်ဳိးညွိႏွဳိင္းတည္းၿဖတ္ေစၿပီး၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ ကမ ၻာအႏွံ႔ၿပန္႔ပြားထြန္းလင္းေစရန္ စက္တင္ပံုႏွိပ္ၿဖန္႔ခ်ီခဲ႔ေပသည္၊ ဤသဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီး၌ (ယခင္သဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးမ်ား၏ စံခ်ိန္အတိုင္း)ၿမန္မာနိုင္ငံမွ
ဘဒၵႏ ၱေရ၀တမေထရ္(အဘိဓဇ မဟာရ႒ဂုရု- ဘြဲ႔တံဆိပ္ေတာ္ရ ) ကသဘာပတိအၿဖစ္၎၊
မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱေသာဘနမေထရ္(အဂၢမဟာပ႑ိတ-ဘြဲ႔တံဆိပ္ေတာ္ရ)က ပုစၦက=ေမးသူအၿဖစ္၎၊ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱ ၀ိစိတၱသာရာဘိ၀ံသ မေထရ္(ပထမဆံုး- '' တိပိဋကဓရ ဓမၼဘ႑ာ ဂါရိက-ဘြဲ႔ရ) က ၀ိသဇၹက=ေၿဖဆိုသူ အၿဖစ္၎၊ သဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးကို ဦးစီးက်င္းပၾကေလရာ၊ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၅၀၀ ၿပည့္တြင္ေအာင္ၿမင္စြာ ၿပီးစီးသြားခဲ႔ေပသည္။

                                                                အရွင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

ပဥၥမသဂၤါယနာ

သာသနာႏွစ္-၂၄၁၅(ေအဘီ-၁၈၇၁)သို႕ေရာက္ေသာ္၊ ၿမန္မာနိုင္ငံ မႏ ၱေလးၿမိဳ႕တြင္ ဒကၡိဏာရာမ ဘုရားၾကီးတိုက္ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏ ၱဇာဂရာဘိ၀ံသ (တိပိဋကဓရ မဟာဓမၼရာဇာဓိရာဇဂုရု-ဘြဲ႕တံဆိပ္ေတာ္ရ)အမွွ ူးရွိေသာသံဃာေတာ္ ၂၄၀၀-တို႕သည္ မင္းတုန္းမင္းတရားၾကီး၏ ပံပိုးကူညီမူၿဖင့္ မူအမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲၿပားေနသည့္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သုတ္သင္တည္းၿဖတ္၍ ၅-လတိုင္တိုင္ သဂၤါယနာတင္ပြဲၾကီးကို (ပဥၥမအၾကိမ္) က်င္းပၿပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ မင္းတုန္းမင္းၾကီးသည္ ထိုမူသန္႔ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို  အရ်ည္တည္တံ့နိုင္ေစရန္ စက်င္ေက်ာက္ၿဖဴ (၇၂၉) ခ်ပ္ေပၚတြင္ အကၡရာေရးထြင္း(ေက်ာက္ထက္ အကၡရာတြင္)ေစခဲ့ရာ၊ ၇-ႏွစ္ခြဲမွ်ၾကာမွ ၿပီးစီးသြားခဲ့ေပ၏။
                                                                                အရွင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

စတုတၳသဂၤါယနာတင္ရျခင္း

ဤဆုိခဲ့ျပီးေသာ ဆရာ၊တပည့္စဥ္ဆက္ရွိေလေသာ္ ထုိဆရာစဥ္တပည့္တုိ႔ လက္ထက္ေတာ္၌ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ႏႈတ္ကပတ္ေတာ္၌သာထားေတာ္မူေလသည္။အျပည့္အစုံေရးသားမထားၾကေပ။ အေၾကာင္းထူးကားႏႈတ္တြင္သာထားေတာ္မူၾကေလသျဖင့္ အလြန္ျငိဳျငင္ခက္ခဲေသာအမႈကုိျပဳလာခဲ့ၾကရာ  သီဟုိဠ္ကၽြန္း၌ ျပည္ရြာကုိ လုယက္ေသာ စ႑ာလတိႆ မည္ေသာ ဒြန္းစ႑ား သူဖုန္းစား ေဘးျဖစ္ေသာအခါ မုိးေကာင္းစြာမရြာ ၊ မလုပ္ေဆာင္ရ၍ ငတ္မြတ္ၾကေလေသာ္ သိၾကားမင္း လာျပီး အရွင္ဘုရားတုိ႔ ပိဋကတ္ေတာ္ကုိမေဆာင္ႏုိင္ၾကကုန္ေသာ္ ေဖာင္စီး၍ ေဖာင္မဆံ့လွ်င္ သစ္တုံး၊၀ါးလုံးတုိ႔ကုိဖတ္ျပီးဟုိဘက္ကမ္းကုိ ကူးပါကုန္ကၽြႏွ္ပ္ေစာင့္ေရွာက္ပါအံ့ ဟုေျပာသျဖင့္  ( ဇမၺဴဒိတ္သုိ႕သြားခုိင္းျခင္းျဖစ္ေလသည္။) သမုဒၵရာနားသုိ႔ေရာက္မွ မကူးလုိ၍ ဤတြင္သာ ပိဋကတ္ေတာ္ကုိ ေစာင့္ေရွာက္ၾကကုန္ဟု ကတိက၀တ္ျပဳလ်က္ သီဟုိဠ္ကၽြန္း အစိတ္မလယ ဇနပုဒ္ သုိ႔သြားၾကေလသည္။ သစ္ဖု ၊ သစ္ဥ ၊သစ္ရြက္ စသည္တုိ႕ကုိသာမွ်တေစလ်က္ပိဋကတ္စာေပ မ်ားကုိ သရဇၥ်ာယ္ၾကေလသည္။ဆာေလာင္ျခင္းျပင္းျပ၍ မသရဇၥ်ာယ္ႏုိင္ေသာအခါ သဲကုိ၀မ္းေအာက္တြင္စုပုံကာထားျပီးတစ္ခုတည္းေသာအရပ္၌ ဦးေခါင္းခ်င္းဆုိင္ကုန္လ်က္ ပိဋကတ္စာေပတုိ႕ကုိစိတ္ျဖင့္ဆင္ခ်င္ၾကကုန္ေလသည္။ ဤသို႕တုိင္တစ္ဆယ္႔ႏွစ္ႏွစ္တုိင္ေအာင္ အဠကထာႏွင္တကြ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိ အကြယ္ရေလေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေတာ္မူလာၾကေလသည္။ ဒြန္းစ႑ားသူဖုန္းစားေဘး ကုန္လြန္ေလေသာ္ သီဟုိဠ္ကၽြန္း ၊ အစိတ္ကလႅာရာမဇနပုဒ္ ၊ မ႑လာရာမ ေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္ကုန္ေလ၏။က်န္ရွိေသာရဟန္းေတာ္မ်ားမွာ ေျခာက္က်ိတ္မွ်သာျဖစ္ေၾကာင္းတည္း။ထုိေခတ္မဟာ၀င္က်မ္း၌လာသည္မွာ သာသနာေတာ္ႏွစ္ ၄၅၀ ေရာက္ သီဟုိဠ္မင္းဆက္ ၁၈ ဆက္ သဒၶါတိႆမင္းသား ၀ဋၬဂါမင္းနန္းစံသက္ေျခာက္ႏွစ္ေျမာက္တြင္ေနာင္ေသာအခါ မုခပဌ္ေတာ္ျဖင့္မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေတာ္မူသည္ကုိ ျမင္ေတာ္မူ၍ ယခင္ဆရာစဥ္ဆက္မွလာေသာရဟႏၲာၾကီးငါးရာတုိ႕သည္ ထုိမင္းလက္ထက္အေစာင့္အေရွာက္ျပဳသည္ျဖစ္၍ သီဟုိဠ္ကၽြန္း ၊ အစိတ္မလယဇနပုဒ္ ၊အာေလာက မည္ေသာ လိုဏ္၌ အ႒ကထာႏွင့္တကြ ပိဋကတ္သုံးပုံကုိေပထက္ေရးသားတင္ထားေလသည္။
                                                                                                   အရွႈင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

တတိယသဂၤါယနာတင္ျခင္း

ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူသည္ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၅ ႏွစ္ေရာက္ေသာအခါ ပါဋလိပုတ္ျပည္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းကုိ အမီွျပဳ၍ ရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာတစ္ေထာင္တုိ႔သည္ တတိယသဂၤါယနာတင္ေတာ္မူၾကကုန္ေလသည္။အေၾကာင္းထူးကား - ေနာင္ေသာအခါကား  ပါဋလိပုတ္ျပည္ သီရိဓမၼာေသာကမင္း လက္ထက္ အရွင္နိေျဂာဓသာမေဏ ကုိ အရင္းစြဲ၍ သာသနာေတာ္၌ၾကည္ညိဳသျဖင့္ ရဟန္းသံဃာတုိ႕အား လာဘသကၠာရမ်ားျပားသည္တြင္ တိတၳိေျခာက္ေသာင္းတုိ႔ သည္လာဘသကၠာရကုိငဲ႔သျဖင့္ ရဟန္းေဘာင္၀င္၍ ဥပုသ္၊ပ၀ါရဏာ၊ကံၾကီး၊ကံငယ၌ ၀င္ေလသည္။ထုိသုိ႔မစဥ္ၾကယ္ေသာေၾကာင့္ ရဟန္းသံဃာတုိ႔သည္ ဥပုသ္မျပဳၾကကုန္။ သာသနာေတာ္၌အညစ္အေၾကး ဆူးေျငာင့္ေဘးရန္မ်ားေသာေၾကာင့္ ခုႏွစ္ႏွစ္တုိင္ေအာင္ ဥပုသ္ ျပတ္ၾကေလသည္။ ထုိအေၾကာင္းကုိ သိရီဓမၼာေသာကမင္းၾကားသိ၍  အဓိကရုဏ္းကုိ ျငိမ္းေစ ၊ ဥပုသ္ျပဳေစ ျခင္းငွာ မင္းျခင္းအမတ္တစ္ေယာက္ကုိ ေစလုိက္ေသာ္ သတ္ေစဟုဆုိသည့္အထင္ႏွင့္ဥပုသ္မျပဳေသာ ဓမၼ၀ါဒီရဟန္းမ်ားကုိသတ္မိေလသည္။၎အေၾကာင္းကုိသီရိဓမၼာေသာကမင္းသိလွ်င္ ငါမသတ္ေစပဲ အမတ္သတ္၍ ေသေလသျဖင့္ ငါ့အား မေကာင္းမႈ မွလြတ္ေလာ၊မလြတ္ေလာယုံမွားရွိေလသျဖင့္ ဂဂၤါအညာမွ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္ အားေမးေလွ်ာက္ေလသည္တြင္ လြတ္ေၾကာင္းကုိ ေျဖေတာ္မူျပီး ဒီပကတိတၳိရဇာတ္ျဖင့္ ေဟာေျပာတရားျပကာ တိတိၳတုိ႔အယူႏွင့္ ဓမၼ၀ါဒီ အယူ၀ါဒႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိ ခုိင္းႏႈိင္းလ်က္ သိရီဓမၼာေသာကမင္းအားရွင္းျပသည္တြင္ မင္းၾကီးနားလည္၍ ေျခာက္ေသာင္းမွ်ေသာ တိတိၳတုိ႔ကုိ ႏွင္ထုတ္ေစျပီးမွ ရဟန္းေတာ္ေျခာက္သိန္းႏွင့္တကြ ဥပုသ္ေတာ္ျပဳၾကသည္။ျမတ္ဘုရားဗ်ာဒိတ္ေတာ္ႏွင့္အညီ ကထာ၀တၳဳကုိလည္းဆက္လက္၍ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။ ထုိေနာက္မွ ပါဋလိပုတ္ျပည္ သီရိဓမၼာေသာကမင္းအားအမွီျပဳ၍ အေသာကရုံေက်ာင္းေတာ္၌ ရဟႏၲာၾကီးတစ္ေထာင္ စည္းေ၀း၍ ကုိးလပတ္လုံး သဂၤါယနာတင္ေတာ္မူေလသည္။ ဤေနရာ၌ သီရိဓမၼာေသာကမင္း နန္းစံသက္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္ ၊ ကၽြႏွ္ပ္တုိ႔ျမန္မာတုိင္း သေရေခတၱရာ ရေသ့ျပည္တြင္း၌ ရန္ေပါင္မင္း နန္းစံသက္ ၂၁ ႏွစ္ေပတည္း။တတိယသဂၤါယနာတင္ေတာ္မူျပီးေနာက္ ေနာင္အခါဘယ္အရပ္၌ သာသနာေတာ္ျမတ္ေကာင္းစြာ တည္တံ့ႏိုင္မည္ကုိ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတႆမေထရ္  ဆင္ျခင္ေတာ္မူေလေသာ္ ပစၥႏၲရာဇ္တုိင္းတုိ႔၌ ေကာင္းစြာတည္ႏုိင္ေတာ္မူသည္ကုိ ျမင္ေတာ္မူ၍ ကုိးတုိင္းကုိးဌာနသုိ႔ရဟန္းေတာ္ အသီးသီးအား သာသနာျပဳေစေတာ္မူေလသည္။
                                                                                                         အရွင္ေတဇနိယ (အုတ္ဖို)

ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ရျခင္း -

အႏွစ္တစ္ရာတုိင္ေအာင္ေရာက္သည့္ကာလ ေ၀သာလီျပည္ ကာလာေသာကမင္းကုိ အမွီျပဳ၍ ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ေတာ္မူေလသည္။ အေၾကာင္းထူးကား -  ပထမသဂၤါယနာတင္ျပီးေနာက္ ပရိနိဗၺာန္လားေတာ္မူသည္က ႏွစ္တစ္ရာတုိင္ေရာက္ေအာင္ ပထမသဂၤါယနာတင္တုိင္ျငိမ္၀ပ္စြာ ဆရာစဥ္ဆက္ မပ်က္မစီး က်င့္ေဆာင္ေတာ္မူကုန္သည္။ထုိမွေနာက္ ေ၀သာလီျပည္ ၀ဇၨီတုိင္းသားရဟန္းတုိ႔သည္၀ိနည္းတရားႏွင့္ မညီေသာ အဓမၼ၀တၳဳ ဆယ္ပါးကုိ ျပသ က်င့္ေဆာင္ကုန္၍ သာသနာ၌ ေဘးရန္ၾကီးစြာျဖစ္ရေလ၏။ အဓမၼ၀တၳဳ ဆယ္ပါးဟုသည္ကား - ၁။ သားခ်ဳိျဖင့္ ဆားကုိေဆာင္၍ ဆားမရွိေသာ ဆြမ္းႏွင့္စားလွ်င္ သႏၷိဓိ မျဖစ္ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး ၊ ၂။ မြန္းလြဲ၍ အရိပ္လက္ ၂ သစ္ ထြက္ေအာင္ ပင္စားေသာလည္း ၀ိကာလေဘာဇနာ မျဖစ္ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊ ၃။ တစ္ရပ္တစ္ရြာသုိ႕ သြားလုိ၍ ပ၀ါရိတ္သင့္လ်က္ အတိရိတ္ မျပဳပဲ စားေကာင္းသည္လည္းတစ္ပါး၊၄။ တစ္သိမ္တည္းတြင္ တစ္ေက်ာင္းတျခားစီ သံဃာကံေဆာင္ေသာ္ ၀ဂ္မျဖစ္ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊ ၅။ ဆရာ ဥပဇၥ်ာယ္ ကုိအေလ့အက်င့္ျဖစ္က အပ္ေတာ့သည္သာ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး။ ၆။ မလာေသးပဲ လာမွ ဆႏၵယူအံ့ ဟုေရွးဦးက သံဃာကံေဆာင္ေသာ္ ၀ဂ္မျဖစ္ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊ ၇။ ႏုိ႔မျဖစ္ကုိလည္း မစြန္႔ေသး၊ ႏုိ႕ဓမ္း အျဖစ္သုိ႕လည္းမေရာက္ေသးေသာ ႏို႕ရည္ကုိ ပ၀ါရိတ္သင့္လ်က္ အတိရိတ္ မျပဳပဲ စားေကာင္း၏ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊၈။ ေသရည္အျဖစ္သို႔ စဥ္စစ္မေရာက္ေသးေသာ ေသႏုကုိ ေသာက္အပ္၏ ဟု  ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊ ၉။ အစာမရွိေသာ နိသီဒုိင္ကုိ သုံေဆာင္ေကာင္း၏ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး၊ ၁၀။ ေရႊ ၊ ေငြ ကုိခံေကာင္း၏ ဟု ယူသည္လည္းတစ္ပါး ။ ထုိအေၾကာင္းကုိ  အရွင္မဟာယသေထရ္ ၾကားသိ၍ အရွင္ေရ၀တ၊ အရွင္သဗၺကာမီ အစရွိေသာ ရဟႏၲာၾကီး ခုႏွစ္ရာတုိ႕ကုိ ေဆာ္ႏိႈးစည္းေ၀းျပီးလွ်င္ သဂၤါယနာတင္အံ့ဟု ေ၀သာလီျပည္ ၀ါလိကာရုံေက်ာင္းသုိ႕ၾကြေတာ္မူေလသည္။ထုိေက်ာင္း၌ပင္ အရွင္မဟာသယ စေသာရဟႏၲာၾကီးခုႏွစ္ရာတုိ႔လည္း ကာလာေသာကမင္းကုိ အမွီျပဳ၍  ၀ဇၨီတုိင္းသား ရဟန္းမ်ားတုိ႔ျပေဆာင္ေသာ အဓမၼ၀တၳဳဆယ္ပါးကုိ ပယ္ေဖ်ာက္လ်က္ ရွစ္လပတ္လုံး ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ေတာ္မူေလသည္။  ဤေနရာ၌ အထူးသတိျပဳသင့္သည္မွာ အရွင္မဟာယသ သည္ အရွင္အာနႏၵာႏွင့္  အတူေနတပည့္ရင္းေပတည္း။
                                                                                                                           အရွင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

ပထမသဂၤါယနာတင္ရျခင္း

ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူသည့္ေနာက္ ေလးလေျမာက္၌ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္အဇာတသတ္မင္းကုိအမွီျပဳ၍ ရွင္မဟာကႆပ အမွဴးရွိေသာ ရဟႏၲာ ငါးရာတုိ႔  ပထမသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူသည္ ။

အေၾကာင္းထူးကား -


သဗၺညဳတဘုရားေလာင္းပရိနိဗၺာန္လားေတာ္မူ၍ ခုႏွစ္ရက္လည္ေသာ္အခါ တစ္ေထာင္ငါးရာေသာရဟန္းသံဃာႏွင့္တကြ ပါ၀ါျပည္မွ ကုသိနာရုံသုိ႔ အရွင္မဟာကႆပ ၾကြလာေလေသာ္ ခရီးအၾကားနိဗၺာန္လားေတာ္မူေၾကာင္းကုိ ၾကား၍ သံဃာအေပါင္းငုိေၾကြးၾကသည္တြင္  ၾကီးမွရဟန္းျပဳေသာ သုဘဒ္ ရဟန္းက “ မငုိေၾကြးၾကလင့္၊ အဘယ္ စုိးရိမ္ဖြယ္ရွိသနည္း။ ေဂါတမ မရွိက ငါတုိ႔  က်င့္လုိရာကုိက်င့္၊ၾကိဳက္သမွ်က်င့္ရေတာ့မည္တကား” ဆုိေသာစကားကုိ မဟာကႆပမေထရ္ၾကားေတာ္မူလွ်င္ ဤကဲ့သုိ႕ေသာ ၀ိဘာဂ = သေဘာမတူျခင္း ျဖင့္သာသနာေတာ္ျမတ္ကြယ္ပရာေသာ အေၾကာင္း ရွိေခ်သည္ဟုဓမၼ သံေ၀ဂ ျဖစ္ေတာ္မူသည္။  ပထမသဂၤါယနာ၌ အရွင္မဟာကႆပ ၊ အရွင္ဥပါလိ၊ အရွင္အာနႏၵာ၊ အရွင္အႏုရုဒၶါ အစရိွေသာ ရဟန္းတာၾကီးငါးရာတုိ႔ သဂၤါယနာတင္ေတာ္၍ လက္ဦးေရွးမြန္သာသနာျပဳေတာ္မူသည္။  သုဘဒ္ရဟန္းၾကီးအေၾကာင္းကား  - အာတုမာျမိဳ႕သား ဆတၱာသည္မ်ဳိးႏြယ္ျဖစ္ေပသည္။ ဘုရားရွင္ အာတုမာျမိဳ႕သုိ႕
ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီေတာ္မူေသာအခါက မိမိသားသာမေဏႏွစ္ပါးကုိ ဆတၱာမႈျပဳ၍ ရေသာ ဆီ၊ဆား၊ဆန္စေသာ လွဴဖြယ္ ၀တၳဳျဖင့္ ယာဂုခ်က္ျပီးလွ်င္ သံဃာႏွင့္တကြ ဘုရားရွင္အား လွဴသည္ကုိ ဘုရားရွင္မွ အလွဴမခံေတာ္မူ။ အေၾကာင္းကုိေမး၍ ကဲ႔ရဲ႕ျပစ္တင္ေတာ္မူသည္။    အကအကပၸိယအရာ၌လူသာမေဏတုိ႕ကုိေဆာက္တည္ေစေသာ္အရာ၌ လူသာမေဏတုိ႕ကုိေဆာက္တည္ေစေသာ္ ဒုကၠဋ္ အာပတ္သင့္ေစ၊ ဆတၱာသည္ျဖစ္ဖူးေသာ
ရဟန္းသည္ သင္တုန္းစေသာ ဆတၱာသည္အေဆာက္အဦကုိ ေဆာင္ရြက္ေသာ  ဒုကၠဋ္အာပတ္ဟု သိကၡာပုဒ္ ႏွစ္ခ်က္ပညတ္ေတာ္မူသည္ကုိ အျငိဳးထား၍ သာသနာေတာ္ျမတ္ကုိဖ်က္ဆီးလုိေသာေၾကာင့္  မဆုိေကာင္းေသာ စကားကုိဆုိေလသည္။

ပရိနိဗၺာန္လားေတာ္မူသည့္ေနာက္ သုံးလေျမာက္ေသာအခါ ၀ါေခါင္လျပည့္ေက်ာ္ ၅ ရက္ေန႔ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ စရည္းပင္ ေရာက္ေသာလႈိဏ္၌ အဇာတသတ္မင္းကုိ အမွီျပဳ၍ သံဃာေတာ္ငါးရာေက်ာ္ႏွင့္တကြ ခုႏွစ္လပတ္လုံး ပထမသဂၤါယနာတင္ေတာ္မူေလသည္။ ဤေနရာ၌ သဂၤါယနာတင္ကုန္ေသာ အရွင္မဟာကႆပ၊ အရွင္ဥပါလိ၊အရွင္အာနႏၵာ၊အရွင္အႏုရုဒၶါ အစရွိေသာ ရဟႏၲာၾကီးငါးရားတုိ႔က အဆင့္ဆင့္ပြားမ်ား၍ ဆရာဆက္တပည့္ဆက္ကား အေျမာက္အမ်ားပင္ရွိေလသည္။
                                                                                                             အရွင္ေတဇနိယ(အုတ္ဖို)

သဂၤါယနာတင္ၾကျခင္းအေၾကာင္းရင္း

       ဘုရားရွင္ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္ ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္မ်ား မပ်က္စီး မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ဘုရားရွင္၏ တရားဓမၼမ်ားအား ကြၽမ္းက်င္ တတ္ကြၽမ္းေသာ သံဃာေတာ္မ်ား စုေပါင္းၿပီး ဗုဒၶ၏ဓမၼအား သန္႔ရွင္းတည္တံ့ျပန္႔ပြားႏိုင္ရန္ အတြက္ စစ္မွန္ေသာ ဓမၼကိုသာ သံဃာမ်ား၏ သေဘာတူညီမႈရယူကာ ရြတ္ဖတ္မွတ္တမ္းတင္ အတည္ျပဳၾကျခင္းကို သဂၤါယနာတင္ျခင္း ဟုေခၚသည္။ မင္းထုႏွင့္ ျပည္သူလူထုမွ ပံ့ပိုးကူညီၾကသည္။

သာသနာ့အေမြဆက္ခံခဲ့ျခင္း - ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ရဟန္းတုိ႔သည္ ေခတ္အသီးသီးမွ အာဏာရွိေသာ မင္းထုႏွင့္ ဗုဒၶသာသနာ၀င္ ျပည္သူလူထု ပူးေပါင္းၿပီး သံဃာထု၊ မင္းထု၊ ျပည္သူလူထု၊ ထု(၃)ထု ပူးေပါင္း ကာ သဂၤါယနာ (၆)ႀကိမ္တုိင္တိုင္ စုေပါင္းတင္ခဲ့ၾကၿပီး ဗုဒၶသာသနာ့အေမြ မပ်က္စီးမေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းသိမ္း ခဲ့ၾကေလသည္။

ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သုဘဒၵဟုေခၚေသာ ရဟန္းသည္ ဘုရားရွိစဥ္ကတည္းက ၀ိနည္း(စည္းကမ္း)အား အႀကိမ္ႀကိမ္ေဖာက္ ျပန္ခဲ့သျဖင့္ ဘုရားရွင္၏ အႀကိမ္ႀကိမ္ သတိေပးမႈကို ခံခဲ့ရသျဖင့္ ဘုရားရွင္အား အညိႇဳးထားခဲ့ရာမွ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳသည္ႏွင့္ လြတ္လပ္ၿပီဆိုၿပီး ေၾကြးေၾကာ္ကာ သာသနာအား ညိႇဳးႏြမ္း ေအာင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး (၃)လ ႏွင့္ (၄)ရက္

၃) ေနရာ ရာဇၿဂိဳလ္ျပည္ ေ၀ဘာရေတာင္ သတၱပဏၰိလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ဥပါလိ(၀ိနည္း)ႏွင့္ ညီေတာ္အာနႏၵာ (သုတၱန္ႏွင့္ အဘိဓမၼာ)

(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၅၀၀)

(၆) မင္း အဇာတသတ္မင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၇) လ

- သုဘဒၵရဟန္းအားအေၾကာင္းျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပမေထရ္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး အရွင္ဥပါလိမွ ၀ိနည္း ေတာ္ကို၎ ညီေတာ္အာနႏၵာမွ သုတၱန္ႏွင့္ အဘိဓမၼာ ကို၎ သံဃာအစည္းအေ၀းသို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္။

- ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဓမၼသည္ လြန္စြာမ်ားျပားလွသျဖင့္ တရားအစုအဖြဲ႔အေသးမ်ား စုဖြဲ႔ျခင္းကို ဓမၼကၡႏၶာဖြဲ႔ျခင္းျဖင့္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း စုစုေပါင္း(၈၄၀၀၀)ရရွိခဲ့သည္။ ၎ကို ထပ္မံၿပီး သေဘာတရားတူရာ အလိုက္ အုပ္စုဖြ႔ဲလိုက္ရာ အုပ္စု(၃)စု ရရွိၿပီး ပိဋကတ္(၃)ပံုဟု ေခၚတြင္သည္။

- ၎ပိဋကတ္ (၃)ပံုမွာ ၀ိနည္းပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၂၁၀၀၀)၊ သုတၱန္ ပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၂၁၀၀၀)၊ အဘိဓမၼာပိဋကတ္တြင္ ဓမၼကၡႏၶာ (၄၂၀၀၀) ထည့္သြင္းကာ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

- အစည္းအေ၀း တက္ေရာက္ၾကေသာ ရဟႏၲာမ်ားသည္ ဘုရားရွင္အား မီခဲ့ၾကၿပီး အနီးကပ္ဆံုးတရားေတာ္ မ်ား နာၾကားသင္ယူခ့ဲရသည့္ ပဋိသမၻိဒါပတၱ တန္ခိုးႀကီးမား ၿပီး စင္ၾကယ္လွေသာ ရဟႏၲာႀကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

- ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ျခင္းကို ႏႈတ္(ပါးစပ္)ေပၚမွာသာ တင္ခဲ့ၾကၿပီး သံဃာအစည္းအေ၀းတြင္ ပိဋကတ္(၃)ပံု စတင္သတ္မွတ္ စီစဥ္ခဲ့ဲၾကစဥ္ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ား အကုန္လံုး ျပည့္စုံမႈ ျဖစ္မျဖစ္ (လိုေနလုိ႔ ထပ္ျဖည့္ရန္၎၊ ပိုေနလို႔ ႏုတ္ပယ္ရန္၎)ကို စိစစ္ခ့ဲၾကရာ အားလံုးမွ ျပည့္စုံၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။

- ဘုရားရွင္၏ဓမၼကို မူရင္းအတုိင္း ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ၿပီး လိုတိုးပိုေလ်ာ့ လံုး၀လုပ္ခြင့္မရွိ သံဃာေတာ္မ်ားမွ ေထရ္စဥ္၀ါစဥ္အလိုက္ ေစာင့္ေရွာက္ ၾကပါစို႔ဟု သေဘာတူညီမႈယူခဲ့ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာ ဟု ေခၚတြင္ခဲ့ေပသည္။

ဒုတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သာသနာႏွစ္ (၁၀၀)ၾကာၿပီးေနာက္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းမ်ား (ေဒ၀ဒတ္၏တပည့္မ်ား)မွ အဓမၼ၀တၳဳ (၁၀)ပါးကို ေတာင္းဆုိခ့ဲၾကသည္။ ဥပမာ ေနလက္တစ္သစ္လြဲသည္အထိ ထမင္းစားရန္၎၊ ေသႏု(အရက္ခပ္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့)ကို ေသာက္ရန္၎င္း၊ ေရႊေငြမ်ားကို သာမန္လူပုဂၢိဳလ္မ်ားကဲ့သို႔ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳရန္၎စသျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္မွာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာသျဖင့္ သာသနာညႇိဳးႏြမ္း လာသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္ (၁၀၀)ႏွစ္

(၃) ေနရာ ေ၀သာလီျပည္၊ ၀ါဠဳကာရာမေက်ာင္း

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္ယသမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ေရ၀တႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ

(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၇၀၀)

(၆) မင္း ကာလာေသာကမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၈) လ

- ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းပ်က္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အရွင္ယသမေထရ္မွ ဦးေဆာင္ၿပီး အရွင္ေရ၀တႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိႏွစ္ပါးမွ အေမးအေျဖမ်ား ျပဳလုပ္စိစစ္ခဲ့ၾကၿပီး ႏႈတ္ထက္အကၡရာတင္ခဲ့ၾကရာ (၈)လ ၾကာျမင့္ ခဲ့သည္။ ရဟႏၲာ(၇၀၀)ေသာ သံဃာထု ကာလာေသာကမင္း၏ မင္းထုႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ အကူအညီရယူၿပီး ထု(၃)ထု ပူးေပါင္းၿပီး ရဟန္းပ်က္မ်ားအား စိစစ္ခဲ့ရာမွ ရဟန္းပ်က္ေပါင္း(၁၀၀၀၀)ေက်ာ္အား ႏွင္ထုတ္ခ့ဲရသည္။

- ၎းရဟန္းပ်က္ (၁၀၀၀၀)ေက်ာ္ကို တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ရာ ၎တို႔သည္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခဖက္ သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ရာ ၎ေနရာရွိ မင္းတစ္ပါးမွ သနားၿပီး ခိုလႈံခြင့္ေပးလိုက္ရာမွ ၎တို႔သည္လည္း သဂၤါယနာစင္ၿပိဳင္တင္ခဲ့ၾကသည္။ ၎တို႔မွာ ႀကီးမားေသာ အင္အားရွိသျဖင့္ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟု ေခၚဆိုၾကၿပီး ေ၀သာလီ၌ က်န္ရိွခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာ (၇၀၀)ပါေသာ အဖြဲ႔အား ဟီနယာနဂိုဏ္း ေသးငယ္ ေသာအဖြဲ႔ဟု ေခၚတြင္ခဲ့ၾကသည္။

- သာသနာေတာ္ညိႇဳးႏြမ္းလာေသာ အႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ရန္ သံဃာထု မင္းထု ျပည္သူလူထု ထု(၃)ထုမွ ပူးေပါင္းၿပီး ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ လာခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။

ဒုတိယသံဂါယနာတင္ရျခင္းအေၾကာင္း

(၁) သိဂႌေလာဏကပၸ။ ။သားခ်ဳိျဖင္႔ ဆားကိုထည့္၍ ဆားမရွိေသာအခါ ယာ၀ကာလိကေဘာဇဥ္ႏွင့္ ေရာ၍စားျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၂) ဒြဂၤုလကပၸ။ ။ေနမြန္းတည့္၍ အရိပ္လက္ႏွစ္သစ္လြန္မွ ယာ၀ကာလိကေဘာဇဥ္ကို စားျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၃) ဂါမႏၲရကပၸ။ ။တန္ၿပီဟု ျမစ္မိေသာေဘာဇဥ္ကို အတိရိက္၀ိနည္းကံ မျပဳဘဲ ရြာတပါးသို႔သြားအံ့ဟု ႏွလုံးျပဳ၍စားျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၄) အာ၀ါသကပၸ။ ။သိမ္တခုတည္းတြင္ အထူးထူးေသာေနရာ၌ေန၍ အသီးအသီး ကံေဆာင္ျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၅) အႏုမတိကပၸ။ ။မေရာက္လာေသးေသာ ရဟန္းတို႔၏ အလိုဆႏၵ သေဘာတူညီခ်က္ကိုယူ၍ ကံေဆာင္ျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၆) အာစိဏၰကပၸ။ ။ဆရာဥပဇၩာယ္တို႔၏ အယူအေလ့ဟူသေရြ႕သည္ အပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၇) အမထိတကပၸ။ ။ႏို႔ရည္အျဖစ္ကိုလည္း မစြန္႔ေသး၊ ႏို႔ဓမ္းအျဖစ္သို႔လည္း မေရာက္ေသးေသာ ႏို႔ရည္ကို ပ၀ါရိတ္သင့္ေသာရဟန္းသည္ အတိရိက္၀ိနည္းကံ မျပဳဘဲ စားျခင္း၊ ေသာက္ျခင္းငွာသင့္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၈) ကပၸတိ ဇေလာဂႎ ပါတုံ။ ။ေသႏုကိုေသာက္ျခင္းငွာ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၉) ကပၸတိ အဒသကံ နိသီဒနံ။ ။အဆာမရွိေသာ နိသီဒိုင္သည္ ရဟန္းတို႔အားအပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

(၁၀) ကပၸတိ ဇာတ႐ူပ ရဇတံ။ ။ေရႊေငြကို အလွဴခံျခင္းသည္ ရဟန္းတို႔အား အပ္၏ဟု အယူရွိျခင္း။

ဤ မသူေတာ္တို႔၏ တရား ၁၀-ပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပသည္။

တတိယအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သာသနာႏွစ္ (၂၃၅) ႏွစ္ ၾကာၿပီးေနာက္ ပါဋလိပုတ္ျပည္တြင္ မိစၦာအယူရွိေသာ ရဟန္းအတု (၆၀၀၀၀) ေက်ာ္အထိ သာသနာအတြင္း အေယာင္ ေဆာင္ၿပီး ၀င္ေရာက္လာၾကသည္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တင္ခဲ့ ရသည္။

(၂) သာသနာႏွစ္ (၂၃၅) ႏွစ္

(၃) ေနရာ ပါဋလိပုတ္ျပည္ အေသာကာ႐ံုေက်ာင္း

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱိႆမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၁၀၀၀)

(၆) မင္း သီရိဓမၼာေသာကမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၉) လ

- ရဟန္းအတု (၆၀၀၀၀) ေက်ာ္ သာသနာအတြင္း၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီး ကတံုးတံုးသကၤန္းစည္းသည္ႏွင့္ ရဟန္းျဖစ္ၿပီးလုပ္ခ်င္သလို လုပ္ေနၾကရာ သာသနာ လြန္စြာမွ ညႇိဳးမွိန္လာခဲ့ၿပီး ၀ိနည္းေတာ္ႏွင့္အညီ က်င့္ၾကံအားထုတ္ေနၾကေသာ ရဟန္းအစစ္တို႔မွာ လြန္စြာခ်ဳိ႕တဲ့ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကရသည္။

- အရွင္တိႆမေထရ္ႀကီး ဦးေဆာင္ေသာရဟႏၲာ (၁၀၀၀) ပါေသာ သံဃာထု သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာ၀င္မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းၿပီး ႏႈတ္ထက္အကၡရာ သဂၤါယနာ တင္ခဲ့ရာ အခ်ိန္ (၉) လ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။

- အေယာင္ေဆာင္၀င္လာေသာ ရဟန္းအတုမ်ားအား စိစစ္ၿပီးလူ၀တ္လဲေစျခင္း သာသနာေတာ္မွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ျခင္းတို႔ျဖင့္ သာသနာေတာ္ ညိႇဳးႏြမ္း ေနမႈကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကေပသည္။

- သီရိဓမၼာေသာကမင္းသည္ သဂၤါယနာတင္ၿပီးေနာက္ ကိုးတိုင္းကိုးဌာန သာသနာျပဳအဖြဲ႕မ်ားေစလႊတ္ၿပီး အႀကီးမားဆံုးေသာ သာသနာျပဳ လုပ္ငန္းကို ကမၻာအႏံွ႕ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ကမၻာ့အင္ပါယာတစ္ခုလံုး၏ (၅) ပံု (၄) ပံုသည္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ လႊမ္းမိုးခဲ့ရသည္။

- ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ သာသနာေရာက္ရွိလာရျခင္းသည္ သု၀ဏၰဘူမိသာသနာျပဳအဖြဲ႕မွ အရွင္ေသာဏႏွင့္ အရွင္ဥတၱရမေထရ္ (၂) ပါး ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၲာ (၅) ပါးအဖြဲ႕၏ သထံုဖက္မွ ၀င္ေရာက္ သာသနာ ျပဳရာမွအစျပဳၿပီး ေရာက္ရွိလာရျခင္းျဖစ္သည္။

စတုတၳအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သာသနာႏွစ္ (၄၅၀) ၾကာေသာ္ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံသို႔ သာသနာကူးေျပာင္းလာခဲ့ရာတြင္ အငတ္ေဘးႏွင့္သူပုန္ ေဘးႀကီး (၁၂)ႏွစ္ၾကာက်ေရာက္ခဲ့ရသျဖင့္ သံဃာအစစ္မ်ား ဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကမႈကို အေၾကာင္း ျပဳၿပီးတင္ခဲ့သည္။

(၂)သာသနာႏွစ္ (၄၅၀) ႏွစ္

(၃) ေနရာ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံ မလယဇနပုဒ္ အေလာကလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၅၀၀)

(၆)မင္း ၀႗ဂါမဏိမင္း

(၇)ၾကာျမင့္ခ်ိန္ တစ္ႏွစ္

- သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ သားေတာ္ရဟႏၲယမဟိႏၵႏွင့္သမီးေတာ္ရဟႏၲာ သဃၤမိတၱာေထရီတို႔ ျပဳခဲ့ေသာသာသနာသည္ သီဟိုဠ္တြင္ ထြန္းကားခဲ့ရာမွ အငတ္ေဘးႏွင့္ သူပုန္ေဘးမ်ား (၁၂) ႏွစ္ၾကာ ေပၚေပါက္သျဖင့္ ဒါယကာ ဒါယိကာမမ်ားမွ ပစၥည္းေလးပါးပံ့ပိုးမႈမရွိေတာ့သျဖင့္၀ိနည္းေလးစားေသာ သံဃာအစစ္တို႔သည္ ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။

- အခ်ဳိ႕ေသာ သံဃာအစစ္တို႔သည္ ဘုရားရွင္၏ ဓမၼမ်ား မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ ႏႈတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုရင္း သဲေသာင္ေပၚတြင္ ဗိုက္ေပၚသဲမ်ား တင္ၿပီးမေမ့ေလ်ာ့ေအာင္ ရြတ္ဖတ္ထိန္းသိမ္းေနၾကသည္။ အခ်ိဳ႕သံဃာတို႔တြင္လည္း လြန္စြာခ်ဳိ႕တဲ့လာၾကသျဖင့္ နီ၀ရဏတရားမ်ား လႊမ္းမိုးလာ ၾကသည္။

- သူပုန္ေဘး (၁၂) ႏွစ္ကာလၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ သာသနာလြန္စြာ ညိႇဳးမွိန္ေနသျဖင့္ အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတ မေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာရဟႏၲာ (၅၀၀) တို႔ ပါ၀င္ေသာ သံဃာထု အေထာက္အပံ့ျပဳၾကေသာ ၀႗ဂါ မဏိမင္း၏ မင္းထု သာသနာ၀င္မ်ား ျပည္သူလူထု ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကသည္။

- ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားသည္ ႏႈတ္ထက္အကၡရာတင္လွ်င္ ေနာင္တြင္ အလြယ္တကူ ေပ်ာက္ကြယ္သြား ႏိုင္သည္ကို သိလာသျဖင့္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ ေပရြက္ေပၚ ေရးတင္ၿပီး ေပထက္အကၡရာတင္ခဲ့ရာ တစ္ႏွစ္ ၾကာျမင့္ခဲ့သည္။

ပဥၥမအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သာသနာႏွစ္ (၂၄၁၅) ၾကာၿပီးေနာက္ စတုတၳႏွင့္ပဥၥမအႀကိမ္ၾကားတြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀၀၀) ခန္႔ ၾကာျမင့္ ခဲ့သည့္အတြက္ ေပရြက္ေပၚတင္ထားမႈသည္ ရာသီဥတုႏွင့္ပိုးမႊားအႏၲရာယ္တို႔ေၾကာင့္ ၾကာရွည္ခံႏိုင္ မႈမရွိဘဲ ျဖစ္လာျခင္း မူကြဲမ်ားျဖစ္ေပၚလာျခင္းတို႔အေပၚ အေၾကာင္းျပဳ၍ တင္ခဲ့သည္။

(၂) သာသနာႏွစ္ (၂၄၁၅) ႏွစ္

(၃) ေနရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္ဇာဂရမေထရ္

(၅) သံဃာဦးေရ ႐ိုး႐ိုးရဟန္းေပါင္း (၂၄၀၀)

(၆) မင္း မင္းတုန္းမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ ႏႈတ္ျဖင့္ရြတ္ (၅) လ (၃) ရက္

ေက်ာက္ထက္တင္ (၇) ႏွစ္ (၆) လ (၁၄) ရက္ - သာသနာႏွစ္ (၂၄၁၅) ႏွစ္ ၾကေသာ္ ေပရြက္ေပၚတင္ထားေသာ ပိဋကတ္ (၃) ပံုတို႔သည္ ရာသီဥတုႏွင့္ ပိုးမႊားအႏၲရာယ္တို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးလာခဲ့ျခင္းႏွင့္ အခ်ိဳ႕မူကြဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ အရွင္ဇာဂရ မေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟန္း (၂၄၀၀) ပါ၀င္ေသာ သံဃာထု သည္ ေထာက္ပံ့ကူညီေပးေသာ မင္းတုန္းမင္း၏ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာ၀င္မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာ ထု (၃) ထု ပူးေပါင္းၿပီး မႏၲေလးၿမိဳ႕ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ၾကသည္။

- ႏႈတ္ျဖင့္ရြတ္ဆိုတင္ခဲ့ျခင္းသည္ (၅) လႏွင့္ (၃) ရက္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ကမၻာတည္သေရြ႕ၾကာရွည္ မပ်က္စီးရေလေအာင္ စက်င္ေက်ာက္ျပားအေပၚ၌ ထြင္းထုေရးသားခဲ့ရာ စက်င္ေက်ာက္ျဖဴအျပားေပါင္း (၇၂၉) ခ်ပ္ရရွိခဲ့ၿပီး အခ်ိန္အားျဖင့္ (၇) ႏွစ္ (၆) လ ႏွင့္ (၁၄) ရက္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး ယေန႔တိုင္ မႏၲေလးေလာကမာရဇိန္ ဘုရား၀င္းအတြင္း၌ ကမၻာ႔အႀကီးဆံုးစာအုပ္ (The World Biggest Book) ဟူေသာအမည္ျဖင့္ ကမၻာေပၚတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဂုဏ္ေဆာင္မွတ္တိုင္ႀကီး အျဖစ္ လြန္စြာထင္ရွားခဲ့ေပသည္။

ဆ႒မအႀကိမ္သဂၤါယနာတင္ျခင္း

(၁) အေၾကာင္းခံ သာသနာထြန္းကားရာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ တစ္ပါးေသာ ဘာသာ၀င္တို႔၏ သူ႔ကြၽန္ဘ၀ေရာက္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္္(၁၀၀)ခန္႕ သာသနာညိွဳးႏြမ္းမႈအေပၚ အေၾကာင္း ခံျပီးသာသနာႏွစ္ (၂၄၉၈) ႏွစ္တြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ရသည္။

(၂) သာသနာႏွစ္ (၂၄၉၈) ႏွစ္

(၃) ေနရာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမၻာေအးကုန္းေျမ မဟာပါသာဏလိုဏ္ဂူ

(၄) ေခါင္းေဆာင္ ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္အရွင္ေရ၀တ၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္အရွင္ေသာဘဏ၊ မင္းကြန္းဆရာေတာ္ ဦး၀ိစိတၱသာရာ ဘိ၀ံသ

(၅) သံဃာဦးေရ ႐ိုး႐ိုးရဟန္းေပါင္း (၂၅၀၀)

(၆) မင္း ဖဆပလဦးႏု အစိုးရ

ဗုဒၶသာသနာထြန္းကားဆံုးျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သူ႔ကြၽန္ဘ၀ ႏွစ္ (၁၀၀)ခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီး သာသနာေတာ္ လြန္စြာညိႇိဳးႏြမ္းလာခဲ့သည္။ သူ႕ကြၽန္ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္လာသည္ႏွင့္ သာသနာႏွစ္ (၂၄၉၈) ႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကမၻာေအးကုန္းေျမ မဟာပါသာဏ လိုဏ္ဂူတြင္ ဆ႒မအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရသည္။

- ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္၊ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႏွင့္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္မ်ား ဦးေဆာင္ေသာ ရဟန္း (၂၅၀၀) တြင္ ေထရ၀ါဒႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ လာအို၊ ကေမၻာဒီးယား၊ သီရိလကၤာ ႏိုင္ငံ (၅) ႏိုင္ငံမွ ရဟန္းမ်ား ပါ၀င္ေသာ သံဃာထု၊

- ဖဆပလ ဦးႏုအစိုးရဦးေဆာင္ေသာ မင္းထု ႏွင့္ သာသနာ၀င္မ်ား ျပည္သူလူထု စေသာထု (၃) ထု ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး ယခင္ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ားကို ေက်ာက္ျပားေပၚမွာ ဖတ္ေနရာမွ အလြယ္တကူ ဖတ္မွတ္ေလ့လာႏိုင္ရန္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို စာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ ကူးေျပာင္း႐ိုက္ႏွိပ္ၿပီး ဆ႒မ အႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ၿပီး သာသနာေတာ္ကို ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ၾကသည္။

- ယခုအခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ပိဋကတ္ (၃) ပံုစလံုးသည္ စာအုပ္မ်ားေပၚတြင္ ေရာက္ရွိလာၿပီျဖစ္သျဖင့္ မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္မဆို ေနရာမေရြး အခ်ိန္မေရြး အလြယ္တကူဖတ္မွတ္ ေလ့လာႏိုင္လာၿပီး သာသနာေတာ္ သန္႔ရွင္း တည္တံ့ျပန္႔ပြားေရးအတြက္လည္း အထူးအေရးပါလွေပသည္။

ဆ႒သံဂါယနာမူ ပါဠိေတာ္က်မ္းမ်ား ပိဋကအားျဖင့္ သံုးပံု, နိကာယ္အားျဖင့္ ငါးရပ္ေသာ ပါဠိေတာ္က်မ္းရင္းမ်ားသည္ စုစုေပါင္း ၅၂-က်မ္းရွိ၏။ ဆ႒သံဂါယနာတင္မူအရ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ရာတြင္ အခ်ိဳ႕က်မ္းငယ္မ်ားအား တစ္အုပ္တည္းတြင္ေပါင္း၍ ထုတ္ေ၀သျဖင့္ စာအုပ္ေပါင္း ၄၀ ရွိေလသည္။

(က) သုတၱန္ပိဋက (နိကာယ္ ၅-ရပ္) က်မ္းေပါင္း ၄၀ (၂၃-အုပ္)

ဒီဃနိကာယ္ ၃-က်မ္း (၃-အုပ္)

မဇၩိမနိကာယ္ ၃-က်မ္း (၃-အုပ္)

သံယုတၱနိကာယ္ ၅-က်မ္း (၃-အုပ္)

အဂၤုတၱရနိကာယ ၁၁-က်မ္း (၃-အုပ္)

ခုဒၵကနိကာယ္ ၁၈-က်မ္း (၁၁-အုပ္)

(ခ) ၀ိနည္းပိဋက (ခုဒၵကနိကာယ္) ၅-က်မ္း (၅-အုပ္)

(ဂ) အဘိဓမၼာပိဋက (ခုဒၵကနိကာယ္) ၇-က်မ္း (၁၂-အုပ္)